2023: DUSA LADAW LABAN (2) NA MUNGGA

Hkye La Madu du măgang ra ai; dai Madu du sa na hkrun lam hpe shătsawm mu, shăding shărai mu!” nga ai. Ndai dinghta ga na n hkru n kaja ai baw, myit n dawt ai, myit n dik ai baw ni law law, myit htum hpa law law a lapran e asak hkrung nga pra nga ga ai. Makam masham ngang ai ni a matu, mungkan e hpa byin nga ai rai tim, tinang a prat mahkrum madup hta kade mi myit ru jamjau ai rai tim, Karai a shalan shabran ai chyeju, lăkawn lănawn ai chyeju ni n taw n tsang hkam la lu ma ai. Kamsham ai ni a matu myit mada lu ai lam ă nga nga ai.

 Ndai dinghta ga ntsa hkrap ngu hkrap ngoi, madai ai nsen ni ă nga nga ai. Machyi madai ai nsen, kawsi hpang găra ai ni a madai nsen, n tara roi rip dip sha hkrum ai majaw kasu kabrawng ai nsen, yawn hkyen hkrum ai ni a hkrap madai nsen, shing re ai mungkan masha ni hpe, “Kabu mu, Madu gaw hpung shingkang hte rai, n shut n shai du sa maw ai” nga ai shi-ga na la ga yang kade myit pyaw myit rawt hpa rai na ta? Kamsham ai ni a matu lachyum pru tim n kamsham ai ni a matu lachyum n pru na rai nga ai.

   
“Magyi magaw re ai lam hpe shading mu!”; Shada masu magaw manai makai di hkat ai uhpung uhpawng/community (hpaga hpung)/ mungmasa uhpung,… e lu su nga-mai na lam n nga ai zawn, rawt jat galu kaba na n mai byin ai; matsan mayan re ai prat kaw na lawt lu na lam mung n nga ai.

 “Tsaw ai bum ni hpe daw kau mu, hkaraw ni hpe kăput jahpring mu!” Awng dang ai prat madang de du mayu ai wa kadai mung, shagrit shanyem ai myit rawng nan rawng ra ai. Awng dang ai hpang gumrawng gumtawng ai wa mung, shi prat galu awng dang ai madang hta n grin nga lu ai. Myit daw myit hten loi ai masha mung, awng dang ai prat de lahkam htawt sit lung wa lu na n rai.

Dinghta a lam hta pyi shing re ai rai yang, Karai Kasang hte matut mahkai, Karai hte hkrum lu na matu, Karai a chyeju hkam la lu na matu, kade mi myit san seng ra ai, kade mi myit malan ra ai, kade mi shagrit shanyem ra ai lam hpe shadum ya ai n rai a hka!

 Yawhan Baptista gaw Isaiah a myihtoi ga hpe shatup shadik na matu hkaw tsun hpang ai. Hkraw hkun shingran katsi ai shara kaw nna jahtau tsun ai ga gaw: myit malai lu mu, nga ai. Myit malai n ra ai kadai shinggyim masha nga a ta?

Sumru yu na matu:
 Tinang tau hkrau n hkyen da, n shajin da ai majaw sum mat ai, kaya hkrum ai kade lang rai ta?
 Tau hkrau sawn shajin da ai majaw hkrat sum hpa kaw na, machyi hkala hkrum mai ai kaw na lawt lu ai kade lang she rai ta?
 Dai ning na Du Sa ladaw hta tinang a myit masin hpe gara hku shajin da na rai ta? 

2023: DUSA LADAW LABAN (1) NA MUNGGA

“Madu gaw nta bai du wa ai aten hpe nanhte n chye mi ai maja, sin măja nga mu! Nahte n myit măda ai aten hta shi du wa yang nanhte yup pyaw nga ai hte n kătut mi ga, la măja nga mu” nga ai re.

Hpyen dap post hpe sin maja na judi ang ai hpyenla ni yup mălap shajang ai rai yang, post kata e nga ai ni a matu kade hkrit tsang hpa she rai a hka! Judi ang ai ni n kangka ai majaw hkrup sha ai mahkrum madup ni hpe myit yu mai ga ai. Wan sat dap na masha ni mare lawk hkan wan hkru wa ai majaw shana dat ai hte lăwan lădan sa je lu na matu masha hte arung arai ni shajin let maja nga ra ai n rai a hka! Lit lu ai ni n kangka ai majaw, yup nga ai masha ni hpe jasu la ra, mawdaw kaw hka n jahpring da, hka pipe ni hpe n shajin da ai majaw mawdaw kanawng jasu ra, hka jahpring la ra, hka pipe kapa chyai nga, re ai majaw wan chyam bra wa nna n hkru ging ai kaga nta ni hkru, lawk ting hkru rai, sum kaba byin chye ai n rai a hka!

Hten bya ai de n du na lam, n kangka ai majaw ari dam jaw ai n katut na lam sadi let ala maja nga na kade ahkyak ai lam hpe shadum ya ai. Marku a laika hta tsun ai sumtsan de hkawm mat wa ai nta madu gaw Yesu shi hkum hpe shi shăang tsun ai rai nga ai. Sumsing mungdan de rai n lung wa shi yang, Kasa ni hte sape ni hpa hpa galaw shajang na lam, htet matsun lit jaw da ai. Sumsing mungdan de lung mat wa ai hpang dinghta ga de bai du sa na, n shut n shai bai du na; shaloi, yawng mayawng hpe jeyang na rai nga ai.

Sumsing mungdan de du wa lu na matu machye machyang lam matsun yawng, Nawku Hpung hta sharin achyin ya ai ni nga ai, shachyoi shapra chyeju ni yawng lu mai ai; hpung masha hkum shagu, shada da ntsa e yu gawn hkat na lit tsang hte tsang jaw da ai. Madat mara hkan shatup na, tinang nang a lit hpe kangka ai hku hkap la dawjau na lit lu shajang ga ai. Kasa Pawlu Korintu hpung masha ni hpe shadum ai hta, Madu Yesu hku nna anhte hkam la lu ai wenyi a chyeju kumhpa ni law law re ai lam shadum ya ai. Dai chyeju kumhpa ni hte shada dawjau ai amu galaw ra ai lam hpe mung shadum ya ai. Isaiah laika hta tsun da ai hte maren, shinggyim amyu ting shut hpyit mara lu ai lam hpe shadum ya ai. Anhte gaw Karai Kasang hpe n gawn n sawn di kau ai ni, shut hpyit mara lu ai ni re ai lam hpe yin la tawngban ra ai lam shadum ya ai. Anhte a gawng kya shut chye ai ni rai tim, Karai Kasang gaw yawng a Kawa, matsan dum chye ai Kawa, kangka ai Kawa re ai majaw, hpyi nem tawngban ra ga ai lam hpe shadum ya ai.

Myit sumru yu na lam:
 Dinghku hta, mare buga hta, uhpung uhpawng hta, Nawku Hpung  hta, langai hpra hpe Karai e jaw da ai lit adum sha rai gun hpai shajang ai kun?
 Tinang a myit masin wenyi hpe mawn sumli hprang shatsawm ai amu, si nhtoi hpe sha la nna galaw ai kun, shani shagu la maja ai myit hte galaw ai kun?
 Dai ning na Du Sa ladaw hta hpa hpa hpe naw hprang shatsawm ra na myit da ai kun?

2023 HKRISTU HKAWHKAM POI SHANI NA MUNGGA

Laban Missa hta Kasa ni a makam masham hpe tsun ga yang, “Dai Hkristu gaw Kawa Karai a hkra maga e hkaw dung nga ai….si ai hte hkrung ai ni hpe jeyang na matu, hpung shingkang hte bai du sa na ra ai” nga ai. Dai hpe n shut n shai kam ga ai. Dai jahtum na aten hpe sha la nga ga ai n rai; Karai a hkra maga e hkaw dung ai Wa gaw yawng mayawng hpe up ai Wa rai nga ai. Jahtum na nhtoi hta kadai mi hkraw tim n hkraw tim, dai hkawhkam a jeyang dawdan ai hpe hkam la ra na hte, gingdan ai ni gaw htani htana dai Hkristu Hkawhkam uphkang ai mungdan e htani htana ngwi pyaw nga lu na rai nga ai. Dai Hkristu gaw, “Sagu rem sin ai wa zawn shi a sagu hpung hpe rem sin bau sin na ra ai” (Ezek 34:11-12). Yesu gaw shi kadai re ai lam ning nga tsun ai, “Ngai gaw Sagu Rem kaja rai nngai; tinang a asak hpe n lahpawt ai, sagu ni a matu asak hpe ap nawng kau na…” nga ai (Yn 10:11). Dai Sagu Rem kaja gaw matut nna shi a sagu hpung hpe bau sin ya nga ai: tsit lali ai wudat shara hte lwi ai hka kau de sagu ni hpe woi sa ai (kashin kamun); baw hta sau chya ya ai (Ninggun shaja/machyi ai ni hpe sau chya ya ai); sha-hpa man man jaw ya ai (Chyoipra Hkum)…

 Ndai dinghta ga e Hkristu Hkawhkam gaw gara hku uphkang nga ai kun? Shi kaning re ai hpung shingkang atsam marai ni madun nga ai kun? Shi a nsen hpe gara hku madat lu, na lu na rai kun? Mt. 25:31-46 laman ka da ai hta, “Ngai kawsi hpang gara nngai, bu hkawm hkring sa shara tam nga n ngai, bu hpun palawng n lu nngai, machyi makaw hkrum nga nngai….., nga ai nsen ni hta dai Hkristu Hkawhkam a nsen hpe madat na la ya lam tsun da ai. Kawsi hpang gara, matsan mayan, roi rip zingri, ana zinli, n shawp n hkap, n tara ai, …n kaja ai baw yawng, hpyen tai ai yawng, jahtum chyalai si mat ai lam (si du) hpe Shi a lagaw lahpan npu kabye da lu ai aten du hkra (I Kor 15:25-26), tai hpyen ni hpe tai manga kau, gasat kau nga ra ai.

 Dinghta ga na Du/Hkawhkam ni a uphkang masa, shanhte a myit jasat, shanhte a alai maka ni hpe shakawn hpa law law mu lu ai zawn, mungdan shawa masha ni hpe jahkrit shama ai, shada shingjawng hkat ai, num shalaw ai, ja gumhpraw marin ai, n tara ai hku, adip arip di ai lam ni, ndai zawn n kaja ai maka amyu myu hpe mung mu lu na ga ai. Uphkang arawng aya lu ai ni a matsat shabat re ai alai maka ni hpe mung mu lu na ga ai. Yawng mayawng gaw Hkristu Hkawhkam a jeyang ai hpe hkam la ra na ni rai ma ai. Dai Hkristu Hkawhkam gaw shi hpe n kamsham, shi a uphkang ai npu e n kam taw ai ni hpe adip arip di nna uphkang ai n rai. Shi a tsawra myit hpe kamsham hkap la ai ni a myit masin wenyi hpe sha uphkang ai Wa rai nga ai.

 Hpang jahtum Hkristu Hkawhkam a man e jeyang hkrum ai aten hta, dinghta ga e tinang kade awng dang ai, gade lu su ai, kade gumhkawng ai, ngu ai amying shingteng ni hpa n tai mat na rai nga ai. Masha shada kade daram tsawra matsan dum chye ai, matsan dum hkye mawoi amu, grau nna ruyak jamjau hkrum ai masha ni hpe kade lakawn lai wa ai, gara hku garum shingtau lai wa ai, ngu ai hpe shenjen nna jeyang dawdan hkrum na lam hpe shadum ya ai. Rap-ra tara, simsa shim lum ai mungkan, kawsi hpang gara machyi makaw ni kaw na lawt lu hkra, ndai dinghta ga ntsa Hkristu a uphkang gawn reng ai lam, Shi a sape ni, kamsham ai ni hpe lit jaw da ai. Dinghta ga e Shi a mungdan gawgap lawm ai ni gaw, jahtum nhtoi hta ning nga hkap tsun ai hpe na lu re, “Mungkan ningnan lat ai aten kaw nna nanhte a matu lajang da ai mungdan a sutli kumhtaw hpe dagraw hkam la mu!” nga na ra ai.

Myit sumru yu na lam:
• Hkristu Hkawhkam gaw ndai dinghta ga e gara hku uphkang nga ai lam hpe myit yu ga ai kun? N hkru n kaja ai mung-up du salang ni law law nga ma ai; de a majaw myit daw ai lam nga ai kun?
• Petru hte kaga Kasa ni hpe tsun ai, “Ngai a sagu hpung hpe rem sin bau sin nga mu!” nga ai ga a lachyum hpe kalang lang myit yu ga ai kun? Nang/ngai, yawng shang lawm ga ai kun?
• Mungkan a jahtum nhtoi hta kadai masu makoi n lu ai, yawng  gaw jeyang hkrum na, nga ai ga hpe ya sha sha myit dum ga  ai kun?

2023: PRANWAN LADAW (33) LABAN SHANI NA MUNGGA

Sumsing mungdan de, Kawa Karai hpang de lung mat wa ai Yesu gaw hkrun lam galu hkawm sa ai wa rai nga ai. Shi bai du sa na lam tau nau tsun da ai. Tinang si wa ai nhtoi gaw dai Madu gaw bai du wa wa nna, tinang hpe woi la ai nhtoi rai na ra ai: shaloi, dinghta prat hta tinang galaw da ai amu ni yawng a jahpan tang madun dan ra na rai nga ai.
 

Shawng na Chyum mungga hta kangka ai dinghku num hpe shăkawn da ai: shi lu ai machye machyang, atsam marai, hkamja lam, ahkying aten ladaw, kaning re ai ahkaw ahkang ni hpe mung shangun lang nna, dinghku masha ni lum lum nai nai nga lu na matu n sim n sa shăkut ai. Madu wa myit ru myit tsang n hkrum ai, kam ging dik ai ningrum ningtau jan rai nga ai. Lahkawng ngu na Chyum mungga hta San Pawlu shadum ai lam: anhte gaw ningsin hta n mai nan taw nga ai lam, ninghtoi a kasha ni rai ga ai majaw, wenyi lam hta yup nga n mai ai; myit-su myit hprang nga ra ai lam hpe shadum ya ai. Myit masin wenyi zet let nna a kajawng sha galai shai htenza wa lu ai, a kajawng sha si wa mai ai lam ni hpe shădum ya ai. Dai ninghtoi gaw hpa wa rai ta? Tengman dinghpring ai, rap-ra tara hpe manu shadan ai, tsawra chye ai, sari sadang rawng ai, dz., dz. Dai ninghtoi hpe gam garan chye ga ai kun?

Masha kau mi nga mu nga mai ai nta htinggaw kaw shangai wa ma ai; matsan mayan re ai htinggaw kaw shangai wa ai ni mung law law rai ma ai. Shangai wa ai masha shagu gaw hkrang gu ai hku shangai wa na lam Karai e lajang da chyălu. Mabyin kau mi hta kanu kawa myit n su ai majaw hkrang n gu ai shangai wa ai ma ni mung law law nga ma ai. Masha shagu hpe Karai Kasang gaw mau-hpa atsam marai ni jaw da ai. Tinang nang hpe Karai e jaw da ai atsam marai ningja ni hpe gara hku akyu jashawn ga ta? Lagaw lata hten ai Miwa la langai a lam Facebook kaw pru wa ai: ayak ahkak rai nna hpun hta, wanhkret hkret, wan wut, di dun, udi kăngau, di htawn rai nna byin hkra, tai hkra lu galaw ai; tinang hta ngam ai atsam ni hpe dai hkra garang la ai n rai a hka!

“Ability is a poor man’s wealth” nga, ai hpaji jaw nga ai; lachyum_ galaw lu ai atsam marai gaw matsan masha langai a sutgan re, nga ai. Daw hten ai, myi kyaw ai, na hpang ai, lagaw lata n gum ai, shing re ai masha ni hta mau na daram re ai atsam marai ni madun dan lu ma ai; ngam la lu ai atsam marai ni hpe grau dik htum ai madang du hkra shăngun lang ai majaw n rai a hka? Nam kahtawng e bau kawa hte hpun kran hpun chye nna, kan bau makan galaw ai Abraham Linkun, U.S Gumsan magam tai wa lu ai; ma ten hta ga shaga n brat ai, dut dang ai lam hpe tawt lai lu nna Gumsan magam tai wa ai Joe Baiden; ma ten hta matsan dik ai masha kau mi lauban byin wa ma ai; dz,. dz. mabyin ni law law nga ai.

Kashin kamun hkam la ai aten hta Karai e bra da ya ai mai kaja ai nli tum, shachyoi shapra ya ai asak a chyeju kumhpa ni hpe gara hku manu shadan ga ta? Nli tum dai gaw tu kaba prut tsawm wa nna asi kaja ni si ya ra ai n rai a hka? Rawt jat galu kaba wa na matu Karai e jaw da ai sawn sumru lu ai atsam, hpaji hkaja la lu ai ahkaw ahkang, hkamja lam, ahkying aten, hpaga awng ai aten, lu su ngamu nga-mai lam, Nawku Hpung, Chyum mungga, Sakramentu ni, hti n dang hkra re ai Karai a shaman chyeju ni hpa di kau a hka? Karai a mungdan gawgap ai magam hta, htawm hpang prat a matu sutgan mahkawng ai lam hta, gara hku shakut shaja nga ga ai kun? Yawng mayawng gaw dinghta asak aprat htum mat ai shani, Karai a man e jahpan tang madun dan ra na ga ai. Grau jaw da hkrum ai wa kaw na grau ai sumsing sutgan hpe Karai Kasang myit mada na sha rai nga ai. Arang loi sha hkam la lu tim amyat law law madun lu ai wa mahtang grau ai hku shakawn hkrum na rai nga ai.

Myit sumru yu na lam:
• Karai Kasang tinang hpe jaw da ai atsam marai, ahkaw ahkang, chyeju kumhpa ni hte myit dik dum, chyeju dum chye ga ai kun?
• Kaga masha ni lu, byin ai hte shadawn nna myit n dik byin chye ga ai kun?
• Tinang hpe Karai e jaw ya ai atsam marai ni hpa hpa rai ta?

2023: PRANWAN LADAW (32) LABAN SHANI NA MUNGGA

“Dai nhtoi hte ahkying aten hpe nanhte n chye mi ai majaw, myi hpaw let maja nga mu!” nga ai, Yesu a shadum ga gaw madung rai nga ai. Lam mi gaw, hpaji rawng ra ai, myit su ra ai, ngu ai lachyum re. Htauli htaula myit su wa na matu, hpaji rawng wa na matu, myi hpaw, na hpaw nna sharin hkaja la yang sha byin mai ai rai nga ai.

Masha a prat hta sharin hkaja la ra ai baw hpan law law nga ai: gara hku asak hkrung nga lu na, gara hku nga yang myit pyaw myit dik lu ai, mabyin yawng a lachyum hte mahtai ni hpe chye mayu ga ai. Jahtum chyalai, masha tai wa ai a lachyum, asak a lachyum, si mat ai ngu ai a lachyum hpe n chye n mai rai nga ai. Dai majaw, gara hku shangai wa ai, ngu ai hta gara hku si mat wa ai, ngu ai, grau ahkyak ai nga, hpaji ga nga ai. Dai lam ni hpe ndai Laban nhtoi na Chyum Mungga ni lam matsun ya ai. Masha langai, asak langai dinghta ga e nga pra wa lu hkra jawm hkyen lajang ra ai lam ni law law nga ai. Shangai shaprat dat nna n ngut ai; machye machyang rawng ai, masha langai a arawng sadang hte bung ai hku hkrung nga lu na ahkyak dik ai. Langai hpra a jahtum na nhtoi hpe kadai mung tau nau n chye da lu ai: asak kaba wa ai, machyi galu wa ai, gumgai dingla wa ai, ndai ni gaw jahtum nhtoi hte ni magang wa sai, ngu ai kumla ni rai na re. Rai tim, nhtoi hkrak kadai n chye lu ai. Wan shanan a matu sau ndum jăhpring da ra ai lam, La Ningnan du sa ai aten hta, hkungran poi de hkan nang lu na matu jin jin ala maja nga ra ai lam, Israel myu sha ni a htung lailen hku nna Madu Yesu shadum ya ai.

Sau ndum, dai sau gaw hpa hpe ngu mayu a ta? Dai wan-sau gaw Hkristan aprat hpe gawgap ai makam masham, mai kaja ai myit masin, tsawra matsan dum chye ai myit, sanseng dinghpring ai myit, gam jaw gam ya chye ai shawang myit, garum chye ai myit, dz., dz. Karai Kasang hte masha ni hpe shăpyaw ya lu ai li-ningja ni rai nga ai. Myit sanseng nna yawng hpe kabu shăngun lu ai ningli kaja ni gaw wan-sau nan rai nga ai. Tinang si wa na lam hpe tau nau n chye dat ai si mat ai ni law law nga ma ai. Galoi ahkying aten hta rai tim, Madu Yesu woi la ai shani, jin jin rai nga na ahkyak ai. Mai kaja ai amu law law galaw da ai ni (wan-sau ndum jahpring da ai ni) a matu tsang shara n nga ai. Hkrup mi ra nga lai wa ai, kaga masha ni hpe kaja ai akyu n jaw ai, maji hkrai maji nna nga ai ni, hkyen lajang da ai lam n nga ai ni a matu gaw teng sha tsang hpa nan rai na re.Hkungran poi gaw kabu pyaw dik ai lam hpe shingran jaw ai sha re. Yesu gaw Nawku Hpung hte hkungran da ai, kamsham ai ni langai hpra mung Shi Madu hte hkungran da ai.  Shangai wa ai hta si mat wa ai gaw grau ahkyak ai, grau manu dan ai; jahtum chyalai Madu a hkungran poi, sumsing mungdan na daw-sha poi de shang lawm na matu saw shaga da hkrum ai, htani htana pyaw nga lu ai lam, dai gaw manu dan grau dik htum rai nga ai. Si wa ai lam hpe lachyum hkrak chye ai Hkristan ni a matu hkrithpa n rai. Chyum mungga masum hte dai lam hpe sharin ya ai.

Myit sumru yu na lam:
Anhte a kamsham tsawra myit, myit mada chye ai lam yawm hkrat mat lu ai; ruyak manghkang amyu myu hkrum katut ai aten hta, ja gumhpraw grai lu wa ai aten hta, awng dang ai lam law law lu la ai aten hta, hkrat sum ai aten ni hta, kamsham tsawra myit mada ai lam hkyet wa lu ai. Wan-sau galaw jahpring la ra ai dingyang rai ra ga ai re.

2023: SAN PRA AI NI YAWNG MAYAWNG A POI SHANI NA MUNGGA

Madu Karai Kasang san seng chyoi pra ai zawn, san seng chyoi pra ai hku nga sa na lam, yawng hpe saw shaga ai. Hkristu hta yawng mayawng gaw langai sha tai nga nna shada matut mahkai nga ai, ngu ai lam hpe shadan dan na matu, San Pra ai ni yawng mayawng a poi hpe myit dum galaw ga ai re.  San pra ai masha n tai ai sha, kadai mi chyoi pra dik htum ai sumsing mungdan de n shang lu na rai nga ai. San seng chyoi pra ai lam hpe ndai dinghta ga na aprat hta nan gawgap nga sa ra ga ai. Sumsing Mungdan e du taw sai san pra ai masha ni yawng gaw, ndai dinghta ga e shut hpyit mara awu asin kap yu ai ni, ra kadawn gawng kya yu ai ni rai ma tim, hkam jan tawt lai wa ai ni rai ma ai. Masha a atsam hte sha kadai mi sumsing mungdan de du shang wa lu na n rai. Hpan da Madu a tsawra matsan dum myit, hkye hkrang la ai chyeju, ngu ai hpe hkam la shajang nna sha, Karai a mara raw dat ya ai chyeju hpe hkam la nna sha, Karai a mungdan de du lu na ga ai. Chyoi pra san seng ai, ngu ai shaloi, mai kaja ai baw yawng hpe ngu ai: dingman ai, myit malang ai, tsawra chye ai, matsan dum chye ai, nhpaw n-ya jaw chye ai, hku-hkau chye ai, sumnung ai, mara dat ya chye ai, dz. dz., manawn masham, n ju n dawng, masu magaw, n shawp n kap, dz. dz., n kaja ai baw ni n lawm, n kayau ai, yawng mai kaja ai, shada tsawra hku hkau, kahkyin gumdin ya lu ai….

Shut hpyit mara a ningpawt gaw tingkyeng akyu hpe myit ai kaw ru dun ai: tinang a ningmu maga, tinang a lu lawm lam, tinang a mai kaja lam ni hpe nhtung de tawn nna, kaga masha ni a ngamu nga-mai lam ni hpe gaw htingre maga de tawn kau ai; dai gaw, san seng chyoi pra ai lam hte tai shai mat wa ai; dai hpe shut hpyit mara, ngu ai rai nga ai. Mai kaja ai akyu jaw ai ni, shawang myit rawng ai lailen gawgap nga ra ga ai. Dinghpring chyoi pra ai aprat hpe gawgap lu ai lam-yan matsat hpe Madu Yesu sharin ya ai. Kaga makam masham yawng hte n bung ai hku sharin ya ai. Hkan shadik na matu yakhkak dik ai zawn nga ai ni lawm ai. Dinghta ga na hpaji ga, machye machyang hku, mungkan a ningmu hku yu yang, ding-nye hku she sawn ai hpe Madu a sharin shaga lam hta, “A lu mi ai” nga ai. Kabu Gara Shi-ga a lachyum hpe atsawm myit sumru yu nna hkan shatup ai rai yang, teng sha a lu ai ni tai nna Sanpra ai ni a hpawng hta shang lawm lu na rai nga ai.

Dinghpring chyoi pra wa lu ai lam a ninghpang gaw ndai re_ “Wenyi hta matsan mayan ai ni a lu ma ai”, nga ai mahtang rai ang ai. Tinang a myit masin wenyi a ninggun kya ai lam, hten loi za loi ai lam, shut hpyit mara lu ai hte kataw chye ai hpe dum ai, wenyi a akyu ara ni hpe hkam la mayu ai, kawsi hpang gara ai, Karai Kasang a matsan dum lama hpe kam hpa ai, shamyet shanat ai, Shing rai nna sha dinghpring ai kaw du lu na rai nga ai. Jahtum na hta tsun da ai gaw Yesu shi a majaw, Shi a matu mara asum hkam ai, hkamjan ai ai lam ni gaw kaman n tai ai, hkam la lu na shabrai kumhpa mung kaba la ai, nga nna shadum ya ai.

Myit sumru yu na lam:
·         Tinang mai kaja dum ai majaw, makam masham hkan shadik  nga ai majaw, tinang hkum hpe tinang hkrak sumsing mung dan de shang lu na n shut n shai myit la, hkam la ai kun?
·         Tinang a myit masin, nga-sa lailen ndai hku rai sai, kaga mi lai lu na lam n nga sai, ngu, myit daw myit hten ai aten ni nga ai  kun?
. Hpan lahkawng hta shut wa lu ai: galoi aten hta rai tim, Karai a matsan dum mara raw dat ya ai chyeju gaw madung re ai lam hpe myit dum ga ai kun? 

2023: PRANWAN LADAW (30) LABAN SHANI NA MUNGGA

“Na htingbu wa hpe na hkum hte maren tsaw ra lu na ndai”. Tara upade/ tara gaihpan ni gaw ra ai majaw, jahkrat da kum da ai re; tara masat da ai lam n nga ai rai yang, teng sha, shinggyim masha uhpung uhpawng ni hta manghkang grai law ai baw rai nga ai. Tara matsun ni gaw hpa hpa yaw shada ai lam ni nga ai, ngu nna mahtai kaja jaw lu ra ai; lachyum pru ra ai. Tara upade/ tara matsun/ tara nhpan ni hpe gara hku chye na lachyum htai ai baw rai ta? Tsawra myit hta gindai jun nna gawde da ai, hkan shatup woi ai n rai yang, hpa kaning re ai tara mung lachyum n pru na re.

Ga-shaka Dingsa prat, Madu Yesu a prat hta Moshe a tara matsun ni law la ai; laika n chye ai ni a matu mung, matsan masha ni a matu mung, tup hkra hkan nang na n mai byin ai. Hkum pat ai tara hte matsun ai tara ni (613) nga ai da. Ga-shadawn, Laban nhtoi hta lagaw lahkam kade hta jan nna n mai htawt hkawm ai, shat-mai lap ni n mai di ai, shat shadu sha n mai ai (muk kabaw n mai ai hpe ngu ai), dusat yam-nga ni hpe n mai shaprang ai, nga ai baw ni… Masha langai machyi si wa nga tim, Laban nhtoi ang jang tsi sara hpang woi sa n mai ai; tsi sara mung machyi masha nga ai de masat da ai lagaw lahkam hta jan nna n mai hkawm sa ai. Dai zawn re ai tara ni gaw akyu nga ai baw rai kun? Masha hpe zingri ai, grau nna, matsan masha ni hpe zingri ai tara, gyit hkang ai tara mahtang n tai wa ai kun? Moshe a Tara gaw Karai Kasang kaw madi ai rai nga ai; rai jang, Karai Kasang hpe grai n mahta ai, grai sharu ai, ngu na kun?

Pru Mat ai Laika hta Karai Kasang gaw tsawra matsan dum myit hte hpring ai Wa, rap-ra tara a ningpawt, masha shada tsawra matsan dum chye na matu sharin ya ai Karai Kasang re ai lam, tsun da ai. Moshe Tara hpe shakying shakang na matu, Karai a tara matsun ni hpe masha ni hkan shadik na matu, prat hte prat, ban hte ban, makam masham sara ni gaw lachyum htai htawn jat, tara matsun ni hpe shalaw jat pau jat di ma ai. Moshe a tara/ Karai Kasang jaw ai Tara gaw, dinghpring chyoi pra ai, matsan dum mara raw ya ai Karai Kasang zawn, shinggyim masha shada, tsawra matsan dum chye na lam, n tara ai amu ni hpe koi yen kau lu na lam, mara dat ya hkyamsa jaw ya chye na matu, ndai lam ni hpe sharin ya ai lam she re. Mahte a Laika kaw na tara agyi langai gaw kaja wa n chye nna san ai rai sam ai: “Tara ni hta ahkyak dik reng grau dik htum ai gaw gara mahtang rai ta?”, nga, Yesu hpe san ai (tara matsun yawng 600 jan ai). Yesu htan tsun ai gaw langai ngu na hta, “Na myit masin, machye machyang, atsam marai tup hkra hte Karai Kasang hpe tsawra lu na”, lahkawng ngu na hta, “Na htingbu wa hpe na hkum hte maren tsawra lu na’”, ngu, htan ya ai. Mungdan asuya a tara upade ni hkan ai lam hta, mara jaw kătut na hpe sha hkrit ai majaw tara hkan ai kun? Rim katut na tsang shara n nga jang tara tawt lai na kun? Nanghpam tsi mawan amyu myu hkai ai, dut ai, shalai ai amu… mungchying sha ni hpe, mungdan hpe jahten sharun ai, ngu, lachyum chye nna koi gam ai rai kun? Mayun lagyim nna hkai ai, dut ai ni law law nga ma ai. Mungchying sha ni a rawt jat lam hte shimlum lam hpe jahten ai, matsan ai amyu tai mat sa ga ai.

Hkanse n bang jang dam katut na, bungli galaw n mai na hkrit ai majaw sha hkanse bang ai kun? Shing n rai, hkanse bang ai a marang e asuya gaw shawa akyu hpe dam lada ai hku galaw ya lu ai, ngu ai hpe chye na ai majaw hkanse bang ya ai kun? Cycle baw-gup n gup ai jawn hkawm ai mu jang dam katut na hpe hkrit ai majaw baw-gup gup ai kun, shing n rai, motor PK n mu tim accident koi ai, asak hpe maga shalawt dat na matu baw-gup gup ai kun? Tsa chyaru lu da nna motor/cycle n gawt hkawm mai ai, ngu ai shaloi, rim katut na tsang ai majaw tara hkan ai kun, shing n rai, kaga masha ni a asak hpe manu shadan ai myit masin hte tsa chyaru lu da nna cycle n gawt hkawm ai rai kun?
 Tara a yaw shada ai lam hte tai shai dik ai shara langai gaw TARA RUNG nan re ai hpe chye lu ga ai. Tara upade/tara mahkrun hpe manai makai di lachyum htai ai majaw, dingman ai masha law law htawng hkrat mat ai, ja gumhpraw sutgan tat shamat kau ma ai; shut ai wa/mara lu ai wa mahtang gumhpraw hte, masu magaw nna tara mahkrun hku shadang la ai ni law law nga ma ai. Karai Kasang hpe teng sha mahtai jaw ra na ma ai.

Myit sumru yu na lam:
• Kanu kawa tai ai ni, sara sarama tai ai ni, uphkang du salang ni, “Tara gaw  tara re” ngu, lai lai tara shaja nna masa n bung hkat ai ai ma ni, mungchying sha ni a yakhkak ai lam, aten, shara, masha, masa n ginhka ai hku jeyang kau kau ga ai kun?
• Tara tawt lai ai masha shagu hpe maren mara re ai hku jeyang kau ga ai kun?
• Tinang makam masham tara hkan shatup ai lam gaw tsawra matsan dum myit hpe shalaw jahtam ya ai kun? Shada hku hkau kanawn mazum ai lam hpe madi shadaw ya ai lam tai ai kun?

2023: PRANWAN LADAW (29) LABAN SHANI NA MUNGGA

Cyrus (Sairas, ngu hti ai) gaw, Babylon e bawng dung ai Israel amyu sha ni hpe shălawt dat ai hte, Israel amyu sha ni Palestine de bai htang wa lu ma ai. Madu Yesu a prat hta mung, Karai Kasang gaw Roma empire (Roman ni uphkang ai mungkan) hpe akyu jăshawn lang ai. Cyrus mung, Roman hkawhkam daju ni mung, shanhte n dum ai hku, Karai Kasang gaw shanhte hpe akyu jăshawn nna mungkan labau, Nawku Hpung a labau hpe laklai ai hku hkrang shalat gyin shapraw na shăngun lang ai. “Karai Kasang gaw mungkan labau a Madu nan re” ngu ai gaw mungga madung rai nga ai.

Anhte a prat, anhte a ban, anhte a grup-yin e byin nga ai n hkru n hkra, hkrit-hpa tsang-hpa amyu myu hpe hkam sha jin wa jang, Karai Kasang gaw mu nga ai kun, hpa sha galaw nga ai kun, ngu nna ung ang chye ga ai. Shinggyim masha labau hta mungkan majan, ngu nna pyi lahkawng lang byin lai wa nna, ya mung no. 3, ngu na mungkan majan byin maw maw re ai kade lang she rai a hka! Anhte Hkristan ni a matu, kaning re ai aten hta rai tim myit daw myit hten ai lam n mai nga ai; galoi mung myit mada ai lam madun dan ra ga ai. Htenza nga ai, n hkru ai mungkan hta tsawra tara, rapra tara, dingman ai lam, chyoi pra ai lailen ni hpe hkan shătup let, mai kaja ai sakse ni tai na matu, anhte gaw hkring san da hkrum sa ga ai. Karai Kasang gawn reng ai lam n nga yang, mugkan gaw dai ni du hkra n grin nga lu na re ai hpe myit dum mai ga ai.

Ndai dinghta ga e makam masham lu ai ni a matu, mungdan lahkawng a mung masha ni rai ma ai: dinghta ga na mungdan asuya a renghkang ai npu e taw nga ga ai zawn, lahta tsang, sumsing mungdan hte seng ai uphkang tara npu e mung taw nga ga ai. Mungdan asuya mung, mungdan masha ni a nga-mu ngamai lam, shimlum lam hpe gawn hkang ai, gaw sharawt ai hte maren, lahta tsang na (myit masin wenyi hpe up ai) tara matsun ni mung, maren re ai yaw shada lam sha re. Rai ti mung, kalang lang dai tara lahkawng gaw kahprai shai tai shai hkat wa lu ai. Shing re ai aten hta, myi hte mu lu ai nhtu sinat hpe grau hkrit ra ai baw kun? Myi hte n mu lu ai Karai a jeyang ai hpe grau hkrit ra ai baw kun? Mungdan tara hpe n madat ya, n hkan galaw ai rai yang ari dam katu sha lu ai, htawng hkrat lu ai, sat kau hkrum ai du hkra byin wa lu ai.

Asuya tara upade hte tara matsun kau mi, Karai a tara masa hte tai shai hkat ai lam ni teng sha nga ai_ democracy (shawa ra, masha ahkaw ahkang hpyau ai)/ Communit-Socialit (Uphkang ai du ni a ahkaw ahkang nau hpyau ai), masa lahkawng yan hta Karai a tara hte nhtan shai ai lam ni nga ai. Dai zawn tai shai ai aten hta Karai a tara masa hpe mahtang madat ra ga ai. Shing re ai majaw htawng sharawng hkrum ai, zingri hkrum ai, sat kau hkrum ai ni law law nga ma ai. Nawku dawjau, makam masham amu n hkan mai hkra gyit hkang da ai mungdan a tara upade ni law law nga ai zawn, pyaw-daw kadaw ai, masha ra, shawa ra hpe hkrai ninggun jaw nna akyang lailen hten za shangun ai tara masa ni mung nga ai. Ga shadawn, nse nsa ai amu hpe makawp maga ya ai awmdawm ahkaw ahkang, ma shaprai mai ai ahkaw ahkang, dz., dz. Tsawra myit a majaw, Karai a tara masa hpe madat ai, makawp maga ai majaw, dingman ai maga, tara ai maga tsap lawm ai majaw, asak jaw ap nawng lai wa ai tara sakse ni law law nga ma ai.

Myit sumru yu na lam:
• Shawa e tsun ai, hkap la ai hte tinang a kraw hta gaw n jaw ai, n hkap la mai ai, ngu ai aten ni hta tinang gara hpe mahtang  lata la la re ai kun?
• N jaw ai, n hkap la mai ai, ngu dum tim shawa hpe hkrit agam ai majaw, shawa maga kap nang mat ai kun?  Tinang jaw dum ai hpe sha lata la la re ai kun?

2023: PRANWAN LADAW (28) LABAN SHANI NA MUNGGA

Karai Kasang a mungdan, Messiah Hkye La Madu uphkang ai aten ladaw, dai hpe shădan dan na matu, dawsha poi kaba hte shădawn dan ai. Lu-hpa sha-hpa teng sha ahkyak ai; rai tim, ahkyak grau ai gaw dawjaw ai nta madu hte dinghku masha ni, dai hpang, saw shaga da hkrum ai manam ni rai nga ai. Arau jawm pyaw lu ai lam hpe mădun dan ai. Dai gaw, masha amyu baw shagu a htung lailen rai nga ai. Manang re ai majaw, jinghku daw ai majaw daw-sha poi de shaga da hkrum ai gaw kabu hpa, arawng lu ai baw rai nga ai. Dai hta grau nna hkungran poi nga jang, poi sa manam ni hta hkungran poi madu majing re ai la ningnan hte num ningnan gaw yawng hta grau pyaw lu ma ai. La ningnan majing gaw Hkristu Yesu, num ningnan majing gaw Nawku Hpung; Kashin kamun dazik kap ai ni gaw, dai daw-sha poi de shang lawm na ahkaw ahkang lu ma ai.

Saw shaga hkrum ai majaw, kabu chyeju dum ai myit hte hkap la sa lawm na, shing n rai, poi de n sa shang lawm na, ngu, ningdang kau na lam, tinang nang dawdan lata la mai ai. Isaiah Laika hta tsun da ai lam hte Mahte a Kabu Gara Shi-ga hta tsun da ai lam bung hkat ai hpe mu lu ai. Karai Kasang gaw sumsing mungdan a kabu hpa, myit pyaw myit dik ai lam, masha amyu baw yawng hpe jaw mayu ai. Ndai dinghta ga na tsin-yam baw, yawnhkyen shoi-hpa baw yawng kaw na shalawt ya mayu ai. Shi saw shaga ai mungdan, dai daw-sha poi de shang lawm lu jang, yawnhkyen shoi-hpa ni hkoi mat nna myit pyaw myit dik ai aprat hpe hkam la lu na lam tsun da ai. Madu Yesu du sa ai gaw shinggyim masha ni hpe n htum n wai ai asak a chyeju kumhpa hkam la lu na lam, jet ai grin ai, tsawra myit hte hpring ai kabu gara lam hpe jaw mayu ai. Anhte hpa hkan galaw ra ga ta? “Shut hpyit mara hpe kau da mu; myit malai mu” nga ai, arawng aya lu ai ni, sut lu nga-mai ai ni, chye dum chyoi pra dum ai ni, Yesu hpe n hkap la ma ai. Matsan masha ni, roi sha hkrum ai ni, shut hpyit mara hta lup taw nga ai ni, dai ni gaw Yesu a saw shaga ai lam hpe hkap la nna, mungga hpe kamsham hkap la ma ai.

Kasa Pawlu gaw kamsham ai ni a matu kasi kaja rai nga ai: ndai dinghta ga e kaning re ai baw mi lu lu, mai kaja ai baw hpa mi lu lu, myit dun ai lam n nga ai. Lu ai rai tim, n lu ai rai tim, mungkan sutgan arawng aya hpe shi hpa n nawn ai. Karai Kasang jaw ya ai ahkaw ahkang, tinang hta byin nga ai, hkrum hkra machyi nga ai hta pyi, “Karai Kasang gaw ngai hkam jan lu ai ninggun atsam a rupawt majing” nga, sakse hkam ya ai. Karai Kasang gaw myi-man n lăta ai, amyu baw shagu hpe shi a mungdan daw-sha poi de saw shăga ai. Rai timung, hkungran poi de sa jang, hkungran poi e bu hpun ai baw hking hte mawn sumli nna poi shang lawm ra ai. Dai gaw, anhte Chyoi Pra Hkum hkam la na rai yang, myit masin wenyi shawng shachyoi shapra da ra ga ai; n ging n dan ai hku Chyoi Pra Hkum n hkam la mai ai. Sumsing Mungdan de shang wa na lam yawng hpe saw shaga ai rai tim, shut hpyit mara n kap ai, san seng ai myit masin wenyi, ngu ai, bu hpun palawng mawn sumli nna sha, chyoi pra dik htum ai mungdan na daw-sha poi de shang lawm lu na rai nga ai.

Myit sumru yu na lam:
• Ndai dinghta ga na lu-hpa sha-hpa, pyaw-hpa ni hpe madung shatai ga ai kun? Ladu lai jang wenyi lam dam wa lu ai hpe myit dum ga ai kun?
• Karai e saw shaga ai n htum n wai asak aprat hpe hkam la na lam, dai saw shaga ai nsen hpe manu shadan chye ga ai kun?

• Tinang a myit masin wenyi hpe reng hkang ai amu, hprang shatsawm ai amu shani shagu galaw nga ga ai kun?

2023: PRANWAN LADAW (27) LABAN SHANI NA MUNGGA

Karai Kasang gaw shi a amyu masha/ langai hpra hpe tsawra myit hte laksan bungli galaw na matu hkringsan da ai; ra ai makawp maga chyeju, anhte bungli galaw lu hkra atsam marai ni jaw da ai; tara hpe mung, lam matsun shading sharai ya na sagu rem ni hpe mung, san da ya ai. Amyu masha ting (Nawku Hpung) hku nna mung, langai hpra hku nna mung, Karai Kasang myit mada ai hte maren, apu asi si ya ra ai. Hkristu a myit masa, Hkristan langai a sari sadang nga-sa lailen hku nna nga sa ra ai.

Kabu Gara Shi-ga hta, Madu Yesu gaw Isaiah Laika na sun madu hte nchyang ni a lam hpe shăngun lang nna, Israel amyu masha ni hpe tsun shădum ai. Sun madu gaw Karai Kasang, sun e bungli galaw ai ni gaw saw shaga da hkrum ai anhte yawng. Nhpan gaw tara matsun, langchyi gaw sagu rem saradaw/ jau/ mama/ sara/ sarama ni rai ma ai. Sabyi hpun gaw Karai a amyu, sabyi si hte sabyi chyaru gaw Karai Kasang myit mada ai apu asi: rapra tara, dinghpring dingman ai lam, tara sharawng ai myit jasat, chyoi pra ai lailen, ndai ni rai nga ai. Karai a amyu masha ni n kangka ai majaw, Karai a mungdan gale amyu masha ni hpe htawt ap jaw kau na lam tsun ai. Ya dai ni du hkra, Israel amyu masha ni Hkristan masha tai wa ai n law la ma ai; kaga amyu masha law law Hkristan masha ni tai wa ma ai.

Kanu kawa ni gaw kasha ni myit su ai, sumnung shingdi ai, tara hkan ai, machye machyang hte hpaji hparat kungkyang wa na, hkumhkrang myit masin hkam kaja ai hte sut lu nga-mai ai aprat de du lu na lam myit mada ma ai. Dai majaw, sharin achyin ai, lam matsun ai, hpaji hpan hkum hkra sharin hkaja la lu hkra garum ya ma ai. Kanu kawa kade pu ba matsan hkam nna garum ya tim, kasha ni tsa-ya, ka-ni-ya tai mat ai, hten byak mat ai rai yang, kanu kawa ni hkrap myi-prwi hte rai, yawn n ma rai na ma ai. Chyeju n dum chye ai kasha ni a majaw, yawn hkyen hkrum ai kanu kawa ni kade she law ai hpe chye na mi ai.

Karai Kasang mung, shi tsawra ai anhte kasha ni hta ra ai yawng jaw da ai_ bawnu atsam hte kaga atsam ningja amyu myu jaw da ai, shaman chyeju ni hpe mung jaw ya ai. Rai ti mung, makam masham a kashu kasha ni hten bya mat ai rai yang, Karai Kasang mung kade yawn na hpe dum mai ga ai. Isaiah Laika hta tsun da ai hku rai yang, Karai Kasang maga, grai myit galu ai hte sabyi si kaja si ya lu hkra sun galaw ai ni hpe ra ai baw yawng jaw da ai, jan hkra galaw ya ai. Namhpun mung jat ya ai, aten lai jan hkra myit galu ai hte hpang shaning mahkoi asi si ya kun, ngu, la ya ai. Jahtum e, sun galaw ai nchyang ni a mara she rai sai lam tsun ai. Kasa Pawlu saw shaga ai hte maren, anhte a myit masin tup hkra hte dingman dinghpring ai, san seng ai, mai kaja ai, shakawn ging ai arawn alai, ndai li-ningja ni hpe hkaja hkan shatup na lam matsun da ai. Dai gaw, Karai Kasang hpe anhte htang jaw lu ai apu asi ni rai nga ai.

Myit sumru yu na lam:
• Ndai dinghta ga hpe anhte n madu ga ai; aten du jang shakram da ra ai hkrai re. Prat a hpang jahtum na myit mada ai lam hpa wa rai ta?
• Tinang lu ai, byin dum ai hpa hpa rai ta? Dai chyeju kumhpa ni  hpe gara hku akyu jahsawn shangun lang ga ta?
• Tinang hpe Karai Kasang jaw da ai atsam marai ni a majaw chyeju dum chye ga ai kun?

2023:CHYUM LAIKA LABAN SHANI NA MUNGGA

Tinang lama ma galaw shut da ai rai yang, tinang dawdan nna gălaw kau ai majaw byin wa ai lam mahkra, tinang a lit sha rai nga ai. Grup-yin mabyin masa a majaw, manang wa a majaw, machye machyang n nga ai majaw, sawn shut tak shut ai majaw, shing re ai hkinjang law law nga na re. Mara jahpa kau mai ai daw ni nga yang nga na; rai tim, tinang hta lit nga ai. Ezekiel hte Mahte a Laika hta, maren re ai lam hpe sharin ya ai. “Dinghpring ai masha langai, tara tawt lai ai wa gaw si lu na; shut hpyit lam dam ai masha langai, shi myit malai lu nna dinghpring ai nga-sa lailen hta matut hkawm sa ai rai yang, shi hkrung lu na, nga, Karai e tsun ai ga hpe Ezekiel htawn tsun ai.

 Jinghpaw ga-malai nga ai, “La ga kalang dat”, nga ai. Myen gam alai hta “Luh mar kădi, Min mar thit-sar” nga ai. Ga-sadi n dung ai, ga n kang ai majaw shada n kam, n tsen rai nna ga law hkat ra ai lak lak n rai a hka! Hkawhkam Herod gaw kanu nang shayi sha hpe ga-sadi jaw shut kau ai: kasha gaw Yawhan a baw hpe hpyi ai. Ga-sadi jaw shut tim shi a ga shătup nu ai. N jaw jang shi kaya hkrum na rai tim sharai ra ai hpe n sharai ai. Myit malai lu tim myit malai ai lam hpe n dawdan gwi ai. Mara n lu ai masha hpe sat kau ai majaw grai sawng ai mara kaba lu nu ai. N jaw ai chye tim shănang ai. Kabu Gara Shi-ga na Ma Gam gaw kawa e shăngun matsun ai ga hpe “Mai sa” ngu htan ya tim, sun de n sa ai. Kawa a ga hpe madat ra ai, galaw ging ai amu re chye ninglen, ga-sadi n dung ai; masu ai ga she tai mat ai. Ma Naw mahtang, “N kam ai, n sa na”, ngu, htan kau ai rai tim bai sawn sumru yu nna n jaw dum jang, sun de bungli sa galaw ai. Bungli mung shăngut da ai. “La ga kalang dat” mi ngu tim, jaw ai ga-sadi jaw da jang ga shakang ra ai; n jaw ai chye jang kaya hkam na rai tim lai kau na lit nga ai lam hpe sharin ya ai.

 “La ga kalang dat” ngu ai ga-malai a majaw, aten shagu hta tinang tsun ai hte maren galaw ra ai n rai; n jaw ai ga-sadi jaw kau jang n kaja ai amu galaw hkrup na sha rai nga ai. Tinang tsun ai hte maren galaw ra ai, ngu ai shaloi, tinang tsun ai gaw ga kaja mung, jaw ai mung rai ra ai. Ma Naw gaw ga dat shut kau tim kawa e byin shangun mayu ai amu hpe hkan galaw shatup ai hta madat mara nu ai. Tinang tsun ai hku n hkan galaw ai, masu hkălem ai ni law law hta, tinang hkum nan mung lawm nga ai hpe dum mai ga ai. Anhte gaw Karai Kasang hpe pyi masu kau ai law law lang rai ga ai. “Madu a akyu hpyi ga/ Sumsing lamu…” akyu hpyi ga tsun tim, tinang myit maw galaw sa ai lam gaw akyu hpyi ga hte kaga ga byin mat ai kade lang she rai a hka! Tinang byin măyu ai, ra măyu ai hpe lu la na lam akyu hpyi ga ai rai tim, Karai a mying hpe shagrau ai, chyoi pra lailen, dinghpring dingman ai alai hpe koi kau chye ga ai; tinang a mara dat ya na lam akyu hpyi ai rai tim, manang wa na mara hpe n dat ya ai, n ju n dawng ai, myit machyi nan taw ai, tai htang mayu ai, shatan jahpoi mayu ga ai, dz. dz.

 Gawng kya ra rawng ai shinggyim masha ni, myit malai lu na lam Karai Kasang galoi mung saw shaga ding-yang rai nga ai. Myit malai nna tinang a nga-sa lailen hpe sharai la ai kang hta masha ni, shawa num ni, Karai a mungdan hpe kamsham hkap la lu ma tim, chye dum, dinghpring dum nna tinang hkum hpe hkălem ai jaiwa ni (tara sara ni), jau ni, hparishe ni, Yesu hpe n kamsham ma ai. Myihtoi ni tsun da ai ga hpe chye ninglen, Karai e shăngun dat ai Kasha Yesu hpe nyet kau ma ai. Israel amyu ting mung, amyu masha ni yawng kasha alat rai nga ai. Shawng shaga da hkrum ting hpang hkrat ngam nga da ma ai; gale amyu ni mahtang nat amyu hpan law law, karai baw hpang law law hpe naw ai ni rai tim, Kabu Gara Shi-ga hkap la nna Karai a hkye hkrang la ai chyeju kumhpa hpe hkam la lu ma ai.

 Law law lang, anhte gaw Ma Gam hte bung ai hku galaw chye ga ai; kalang lang gaw Ma Naw zawn mung hkan galaw chye ga ai. Hpilipi Laika hku nna anhte hpe shadum ai: tsawra myit, shada matsan dum myit hte hpring ra ai lam, tinang mung gawng kya ai hpe dum let, Karai a man e pyet pyet taw, lahput hput di let nawku tawngban chye ra ai; Hkristu a myit masa hte jahpring ra ai lam shadum ya ai.

Myit sumru yu na lam:
• Ngai/nang, Gam hte bung grau law ai kun, Naw hte bung ai grau law ai kun?
• Tinang tsun ai, ga dat ai hte maren shatup ai malawng rai kun, n hkan ai malawng rai kun?
• Hkristan hpung masha shagu, kasha alat re ai hte maren, tara  maigan amyu sha ni a myit jasat hte nga-sa lailen grau tsawm  htap ai hku nga shakut ga ai kun?

2023: PRANWAN LADAW (24) LABAN SHANI NA MUNGGA

“Na a pawt sindawng ai hpe lawn ya nga nna nang hkum nan a shut hpyit mara hpe raw dat ya na lam myit mada lu na kun? Na manang wa hpe matsan dum lama n madun lu ai rai yang, na shut hpyit mara dat ya lam tam lu na rai kun?” (Sirak) Dai ga-san lahkawng hpe htai ya na lam myit sumru shangun ai. 

“The weak can never forgive. Forgiveness is the attribute of the strong”, nga, Mahatma Gandhi tsun ai. Lachyum_ ninggun kya ai wa gaw mara n dat ya lu ai; mara dat ya ai, ngu ai gaw atsam marai rawng ai wa a arawng sadang re ai, nga ai.

N tara ai amu, n jaw n ang ai lam hpe kadai mung n hkam lu ai. Tinang hpe n jaw n tara ai hku galaw ai wa tai htang mayu ai gaw shinggyim masha a manan maka hte htung rai nga ai. Shing re ai alai maka hpe dang kau nna mara raw dat ya lu ai, ngu ai gaw teng sha, myit marai, myit a atsam kaba ai masha e sha gălaw lu ai amu rai nga ai. Roman hpyen Du daju Julius Siza tsun ai mung ning nga ai, “Tinang a myit hpe renghkang dang ai wa gaw mungkan ga hpe awng dang ai wa re” nga ai. Myit a atsam marai ram ram kaba ai ni chyu sha, tinang hpe shut ai wa a mara raw dat ya lu ai rai nga ai. Dai majaw Gandhi tsun ai, mara raw ya lu ai, ngu ai gaw mara dat ya ai wa a arawng sadang re, nga ai. Tinang hpe shut ai wa gaw myit shut sawn shut nna tinang hpe hpyen tai wa ai mung mai byin ai; n ju ai myit hte dasang mara shăgun shătan jahpyak ai mung mai byin ai. Shing re masha hpe mara dat ya lu ai, ngu ai gaw teng sha, myit a atsam marai kaba ai wa sha galaw lu na rai nga ai.

Wa Sarabyin Francis mung ning nga tsun ai, “A little more of mercy makes the world less cold and more just”, lachyum_ matsan dum lama loi sha pyi madun dan yang mungkan e n hkau n ram hkat ai lam yawm wa lu nna grau tara ai, grau jaw ai lam byin tai wa na, nga ai. N ju n dawng ai, myit măchyi hkat ai, matai dawp hkat ai, shing re ai hte n shang hkra re ai mungkan ga na mahkrum madup anhte hkrum sha ding-yang re ai lam dum ga ai. Shut ai wa shi a mara yin la, hkap la nna tawngban na, a la nga chye ga ai. N tawngban dingsa tinang hkrai hkam sha nna un taw nga chye ga ai. Tsawra myit hte hkam sharang nna matsan dum lama loi sha pyi madun dan lu ai rai yang, shada n ju n dawng, matai dawp hkat, n hku hkau lu ai, shing re ai lam ni teng sha yawm mat na rai nga ai.  Sirak a hpaji ga hta matut tsun ai, “Asai ashan hte shăchyaw da ai shinggyim masha, shut hpyit mara kaw na n lawt lu ai masha, kaga masha ni a mara hpe n raw dat ya lu ai rai yang tinang nang a mara hpe kadai wa mi raw dat ya lu na rai ta?” nga ai. Lam mi hku tsun yang masha shada n raw dat ya lu ai rai yang, mara gaw nan nga na rai nna matai dawp yang dawp, machyi nan yang nan, dai lam sha nga ai. Dai majaw, masha shada mara n raw ya hkat lu ai rai yang, Karai Kasang mung mara raw ya na n rai, nga ai. Mara dat ya lu ai wa hpe sha Karai Kasang mung mara dat ya na lam, Madu Yesu sharin ya ai. Ga-shaka Dingsa prat na masha ni a matu, myi a matu myi, wa a matu wa, ngu nna matai dawp ai gaw tara ai, jaw ai hku sawn la ma ai. Madu Yesu du sa ai gaw shinggyim masha ni a manan maka hpe hpya run kau na matu nre ai, Karai Kasang anhte hpe jaw da chyalu atsam marai ni hpe, sari sadang hpe shagrau sharawt ya na matu rai nga ai.

San Pawlu anhte hpe shadum ai lam hta, masha kadai mung tinang a matu chyu sha hkrung nga ai n re ai zawn, tinang nang a lam hta chyu sha si wa ai n re, nga ai. Hkrung nga ga yang anhte gălaw ai amu yawng hpe Karai a man e jahpan madun dan ra na kunhting ni re ai lam hpe shadum ya ai.

Myit sumru yu na lam:

• Tsawra matsan dum myit n rawng ai wa hpe tsawra matsan dum lu hkra shaman shakyang ai amu gaw kaba dik ai amu re, nga ai hpaji ga nga ai. Lachyum hpe sumru yu na.

• Shakawn Kdn 130 hta rawng ai, “Madu e, nang mara matsin da ya ai rai yang kadai shinggyim masha wa na man e tsap dan lu na rai ta?” ngu ai hpa wa rai ta?

2023: PRANWAN LADAW LABAN (21) NA MUNGGA

Mungdan shagu, shinggyim uhpawng shagu hta uphkang renghkang ai masha nga ai; up reng lu ai ningmawng (authority)/ ahkang aya hpe tara shang masat da ai lam nga ai hkrai re. Yesu gaw uphkang renghkang lu ai authority (ahkang aya) hpring tup, Kawa Karai e shi hpe jaw da ai. Shi lu da ai ahkaw ahkang, Kasa ni hpe ap jaw da ai. Petru hpe yawng a ningbaw shatai da ya ai. Nawku Hpung hpe jaw da ai ahkaw ahkang shagu gaw Madu Yesu kaw na re ai; Nawku Hpung hta arawng aya lu ai ni gaw Shi a mying hte jeyang dawdan, reng hkang lam matsun ai. Kasa ni kaw na hkrawn hkrat ai ahkang aya, tsang hte tsang, gam garan ya ai re.

Mungkan e “Perfect Society” shing n rai kuptsup ai shinggyim uhpung gaw mungdan uphkang ai asuya hte Kahtawlik Nawku Hpung, ndai lahkawng hpe sha perfect society, ngu shamying lu ai. Mungdan langai a asuya hpe yu ai shaloi, asuya byin tai lu ai, renghkang uphkang lu ai hkrang gyin shapraw da ai, grin ai hkrang masa nga ai, upade hte jeyang ai masa nga ai, tara upade gyin lu ai, galai lu ai, shayawm shaja lu ai, uphkang ai npu e taw ai masha ni nga ai, dai zawn, dai zawn, hkrang gu ai hpe mu lu ai. Dai zawn sha, Kahtawlik Nawku Hpung mung, mungdan (Vatican) lu ai, uphkang hkrang hkrak nga ai, shawa hpung masha ni hpe jeyang ai tara hkrang masa hkrak lu ai, tara upade lu ai, kaga mungdan asuya zawn hkrang gu hkra nga ai. Kaga shinggyim uhpung uhpawng ni, Organization ni, Association ni, makam masham hpung ni, gara hpe mung perfect society, ngu, n tsun lu ai.

Mungkan mungdan ni yawng hta Kahtawlik Nawku Hpung gaw asak galu dik htum ai uphkang hpung re ai hpe dum mai ga ai. Gara mungdan na asuya mung Kahtawlik uphkang hkrang masa daram galu ai, grin ai lam n nga ai hpe mung dum mai ga ai. Kaga mungdan asuya ni uphkang ai policy, uphkang hkrang ni kade lang galai, ngu ai she nga ai. Uphkang masa ahkyak dik ai lami laman, hkrang, aten galu grin nan dik ai mung Kahtawlik Nawku Hpung hta sha mu lu ai.

Nawku Hpung a ginjaw, Yerusalem kaw na hpang nna Roma e grin nan ai, uphkang ahkaw ahkang Kasa ni kaw nna hpang e, dai ni na Sarabyin Francis kaw nna matut manoi Hpung ningbaw ni labau gawn yang, n di n hka, dumhprut ai lam n nga, ningbaw Kasa Petru kaw madi dan lu ai. Dai hte maren, Saradaw ni yawng mung shanhte a ahkang aya, Kasa langai ngai kaw madi ai lam hkrak sagawn dan, madi dan lu ai. Kasa ni a uphkang ahkang aya hte sumsing mungdan chyinghka hpaw ya na, pat kau na, masha ni a mara hpe raw dat ya na, gyit hkang da na, shing re ai ahkaw ahkang lu ai hte, dai hpe ngarai chyinghka e n dang kau lu na, nga nna Madu Yesu ga-sadi jaw da ai.

Kasa Petru kaw na hkawt kaga Kasa ni mung ra n rawng hkra kuptsup ai ni n rai ma ai. Shinggyim masha maga gawng kya ai lam ni nga na re. Rai tim Yesu gaw Shi a gawng malai tai na matu, shanhte hpe yu reng gawn hkang ahkaw ahkang ap da ya nu ai. Madu Yesu gaw Petru a makam masham hta jun nna, Petru (lungrawk) a ntsa htingdun shatai let, Nawku Hpung hpe gawde da ai. Nawku Hpung a labau gawn dat yang, shinggyim masha hte seng ai gawng kya ra rawng ai lam ni law law, Hpung a ningbaw ningla ni hta mu lu na re. Shinggan kaw na hpyen amyu myu a gunjang ai, mara tam ai, zingri zingrat ai, ahtu adawt ai, shing re ni hta lai nna, kata shangwang kaw na prut pru ai shut kataw ra rawng ai lam ni mung law law nga lai wa ai. Rai tim, prat shagun hta Nawku Hpung gaw tinang shangwang kata hta jasan jaseng ai amu ni, sharai shajaw ai amu ni hpe prat madang hte sha gam bung nna galaw sa ding-yang rai nga ai. Dai majaw, dingsa dik ai alai maka ni hpe mu lu ai zawn, galoi mung alap ningnan lali ai hpun maling hte bung nga ai. Dai majaw, Karai a yaw sing ai amu, yaw shada ai lam ni hpe hpa kadai e mung n jahten kau ya lu ai.  Nawku Hpung a Madu majing, reng hkang ai wa majing gaw Yesu shi hkum nan re ai majaw rai nga ai.

Karai e lajang ai amu, Shi sing da ai amu kade sung ai, kade hpaji sung ai lam hpe San Pawlu gaw shi a shagun laika hta tsun da ai. Ninggun kya ai shinggyim amyu, shut chye kataw chye ai shinggyim masha ni hpe Yesu shi a gawng malai tai nna Nawku Hpung hpe yu gawn renghkang woi awn shăngun ai mau-hpa n rai a hka!

Sumru yu na matu:
•Tinang hta atsam n rawng dum ai, n kuptsup ai chye tim, Nawku Hpung amu ni hta lit shătsam hkrum ai shaloi kabu ai myit masin hte hkap la ai kun?
•Hpung hpăawn ni, lit magam gun ai ni hpe kaning re ai myit masin hte hkap la madat mara ga ai kun?
•Nawku Hpung upkhkang hkrang hta hpa majaw Democracy hkrang hkrak n byin lu aikun?

2023: MARIA HPE LAMU DE SHALUN LA AI POI SHANI NA MUNGGA

Issaiah tsun ai hta, maigan masha ni rai tim, Karai Kasang hpe tam ai ni, Karai Kasang hpe tsawra ai hte shi a tara shădik ai ni yawng, Karai a nta hta hpawng de lu na, shanhte a akyu hpyi hkungga hpe Madu hkap la ya na lam tsun da ai. Jew makam masham, Muslim makam masham, Hkristan makam masham, ngu, n ginhka ai, sanseng ai myit hte Karai Kasang hpe nawku dawjau ai ni yawng, hkye hkrang la ai chyeju kumhpa hkam la lu na lam hpe madi ai. Bai, Siro Hpinisia amyu numjan a makam masham kaba ai majaw, shi hpyi ai akyu, myit mada shara n nga na zawn rai tim myit n daw ai sha, shagrit shanyem ai myit hte hpyi yang, jahtum e shi hpyi ai chyeju lu la ai lam tsun da ai.

Kalang mi na aten hta sumsing mungdan kaw du nga ai masha langai gaw Kasa Petru hpe san ai, “Sumsing mungdan e Hindu hpung masha ni marai kade du nga ma ta?” ngu san ai. Petru tsun ai, “Hindu langai mung n nga ai” ngu htan ya ai da. Matut san ai hta, “Isam hpung masha kade,…Jew kade, Hkristan kade, Kahtawlik kade… ngu san shagu Petru gaw dai ni kadai n lawm ai; kadai amyu, kaning re ai baw makam masham baw hpan, ngu n ginhka ai, yawng hpe hkap la ai” ngu htan ya ai da. Makam masham amyu baw hpan ni hte seng nna Vat. II mahtai jaw ai hta, sanseng ai myit hte Karai Kasang hpe tam ai, dinghpring chyoi pra ai alai hte nga sa shăkut ai ni, tengman ai lam hpe tam ai ni yawng hkye hkrang la ai kaw du lu ai, nga ai re. Karai a mungdan gaw Nawku Hpung hta grau sung ai, dam lăda ai lam hpe Vat. II e hkap la sharin ya ai. Dai lam hpe dai ni hti ai Issaiah a Laika hta mu lu ai. Jew/Israel amyu masha ni gaw shanhte hta lai nna kaga amyu makam masham ni hkye hkrang la ai chyeju n hkam la mai ai, ngu, shadu ai ; Jew ni a myit jasat hte shăbung nna Yesu tsun ai, “Kasha ni a sha-hpa gwi hpe n jaw lu ai” nga ai. Jew/Hebrew ni e hkap la mănoi mănat ai lam hpe shădan shădawng dan ai ga re. Yesu gaw Maigan amyu she re ai Siro Hpinisia amyu numjan a makam masham kaba ai lam hpe shădan shăadawng dan ai. 

Anhte modern prat, ya na prat hta amyu makam masham baw hpan ni law law kăyau nga shăjang ai mungkan she rai nga ai. Tinang a amyu makam masham hkrai san san, ngu nna nga shakut na n mai byin ai hpe dum ga ai. Masha yawng gaw sung dik ai kraw lawang hta Karai Kasang hpe tam ai hkrai re; jaw ai, tengman ai, dinghpring chyoi pra ai lam hpe tam ai hkrai re. Makam masham shagu mung, dai lam ni hpe lam matsun ya ai gaw madung re ai hpe chye ga ai. Si n kam ai myit, a hkrung nga na, htani htana hkrung măyu ai myit yawng hta rawng ai. Makam masham htung lailen ni n bung hkat ai mi rai tim, shinggyim amyu yawng Karai Kasang hpang de bai du wa lu na lam, Karai Kasang Shi a masing hte anhte n chye lu ai ladat ni nga ai. Dai majaw, masha amyu shagu, makam masham hte htinghking shagu hpe chye tsawra manu shadan hkung ga chye na ăhkyak dik ai lam hpe Nawku Hpung sharin ya ai. San Pawlu gaw maigan amyu sha ni a Kasa tai lu ai, shanhte hpe dawjau lu ai hta kabu arawng lu ai lam tsun shăpraw dan ai. Karai Kasang gaw kaga maigan amyu masha ni hpe Shi a mungdan hta saw shaga, lata la ai rai tim, ru madung re ai Israel amyu sha ni hpe mung n kau da na lam, shanhte a matu mung chyinghka hpaw da ai lam, Pawlu tsun ai. Hpa majaw nga yang, Karai a shăga la ai lam hte Shi a chyeju kumhpa hpe Karai Kasang shi dawm kau na n rai, nga ai. Jew amyu masha n rai tim, maigan amyu sha she rai tim Siro Hpinisia numjan kamhpa myit hte makam masham myit kaba ai lam, de a majaw, Madu Yesu kaw na hkye hkrang la ai chyeju kumhpa hkam la lu ai lam, Mahte ka matsing da ya ai. Anhte akyu hpyi ga yang, kamhpa ai myit majing, kamsham ai myit majing, shagrit shanyem ai myit hte akyu hpyi yang n lu la ai n nga na lam hpe mung shărin ya ai. 

Sumru yu na matu:

•Akyu hpyi nna Karai e n htan ya ai, ngu hkam sha ai aten ni hta gara hku myit la chye ga ta? Kaga makam masham ni hpe hkung ga chye ga ai kun?

2023: PRANWAN LADAW LABAN (19) NA MUNGGA

Myihtoi Eliya a shawng shawng na myihtoi ni, ji jum ni hpe Karai Kasang gaw myi-hprap she lam rai kun, wan hte kun, nbung laru hku kun, nnang nawn ai hku kun, shădan dan ai. Eliya gaw hkrit ai majaw hprawng hkawm let Karai Kasang hpe tam ai_ myi hte adan re ai laklai ai kumla ni hta Karai Kasang hte n hkrum ai. Atsin sha re ai nbung hpun-tsi bung ai nsen hta Karai Kasang hte hkrum lu nu ai. Yesu mung zaibru jang e nhtoi 40 ya, lu-sha jahkran let akyu hpyi ai, nga ai. Law law lang, shi hkrai sha ătsin rai akyu hpyi ai, shana shana sape ni ba nna yup mat jang Yesu gaw Kawa Karai Kasang hte matut mahkai akyu hpyi ninggun la ai, nga ai. Myit sumru akyu hpyi na matu kaja dik ai shara gaw garu kachyi re ai nsen n na lu ai shara, masha kadai hte jahta n ra ai aten, dai gaw kaja htum re ai chye la lu ai. Hka hpyen, wan hpyen, hkăla nba, hpyen majan, kăjawng hpa shi-ga, hkrit hpa shi-ga, shing re ai hkrum kătut ai masha ni lawt kawt wa ai aten hta shawng shawng galaw ya ra ai gaw shanhte a myit masin hpe jasim ya na gaw ahkyak dik, shawng gălaw ra ai amu mung rai nga ai. Kăjawng kăchya byin ai aten hta masin kahpra ai, hpa matut galaw na n chye ai, dawdan ai lam shut wa lu ai, myit masin hte seng ai myit ana wunma kap nan chye ai. Mana wa, myit n grin wa, byin chye ai.

Masha prat hta n tau hkrau ai sha kăjawng kăchya byin wa lu ai lam ni law law nga ai. Kabu hpa pyaw hpa akyu hpyi shingra de sa lawm lawm rai ga ai zawn, sharung shayawt ai nta hkan mung sa du akyu hpyi lawm ra ga ai. Prat hta awng dang ai, kabu pyaw ai, ngu ai baw ni hpe hkam sha lu ai zawn, n tau hkrau ai gam maka a kăjawng sha nhtang chyung, lelau byin chye ai. Anang pa na mabyin_ lu lu sha sha, yu ngwi nsen hte ka manawt ai hpe mada pyaw yu pyaw nga ai aten hta a kăjawng sha, n myit mada ai pyaw hpa hpawng shingra gaw a kăjawng sha hkrit hpa hte shărung shăyawt ai labau de a  kăjawng sha găle mat ai. Shing re ai mabyin a majaw, hkrit nga nna, yawng madai nna, masin machyi pawt sindawng nna, mahtai kaja hpe tam la na yak na re. Jahtum e mabyin hpe sumru yu, myit simsa hkra di nna Karai Kasang e hpa sharin ya mayu ai, ngu ai hpe mahtai tam ra na rai nga ai. Kalang lang anhte gaw Karai a laklai ai atsam madun dan na, n hkru n kaja ai ni hpe Karai e ari dam jaw sharin shaga kau na, laklai ai mabyin hku Karai Kasang nga nga ai lam madun dan shăngun mayu na re. Hpa laklai ai lam n mu tim, Karai Kasang shi anhte a prat hta, tinang a prat hta, galoi mung a nga nga ai. Shani shagu anhte mu man na man nga ai mabyin ni hta, Karai Kasang gaw atsin sha rai shamu nga ai, bungli galaw nga ai, ngu ai lam hpe mu tam la ra ga ai.

Kăjawng kăchya, hkrit hpa hkrum kătut ai aten hta Karai Kasang e garum ya na, hkye la shălawt ya na lam hpe hpyi jăhtau chye ra ga ai. Sape ni nbung laru kaba hkrum katut ten hta makam masham myit yawm taw nga ma ai. Dai majaw, shanhte a Madu, shanhte a Sara hpe minla hku mu shut ma ai. Dai aten hta Yesu tsun ai, “Hkum hkrit mi; ngai she rai nngai” nga ai. Dai gaw shara magup galoi aten hta mung a nga nga ai wa, ngu ai lachyum re. Yesu shăga ai majaw hka ntsa lam hkawm ai Petru gaw hka-leng ăhpawt dat yang Yesu hpe ai n kam kau ai majaw ganoi lup mat ai; rai tim, “Madu e, sai la e law” ngu hpyi jahtau ai. Kaga lam mi gaw, Hkristu a sape ni yawng, Yesu kaw na akyu hpyi ai alai hpe sharin la na lam rai nga ai. Yesu galaw ai amu yawng hta Kawa Karai kaw akyu hpyi nna lu la ai atsam hte mau-hpa amu ni galaw lu ai lam, hkamjan lu ai lam rai nga ai. Yesu gaw, machyi shim ai shara, simsa ai aten hte shara hpe lata nna akyu hpyi ai lam, Chyum laika hta law law mu lu ga ai. Myit ru myit tsang hpa law law a lapran, kanbau bungli a majaw myit khyi lit li ai a lapran, wuwu didi nga ai grup-yin a lapran, myit asim sha rai nna mabyin ni yawng hpe Karai a lata hta ap da, nawng da ai rai yang, Karai Kasang hpe tam mu, matut mahkai lu ai lam hpe mung sharin la lu ga ai.

Sumru yu na matu:
•Hkrit hpa kăjawng kăchya byin ai aten hta hpa hpa shawng galaw chye ga ta? Myit simsa hkraw shawng di ra ai, ngu ai hpa rai ta? 
•Karai a laklai ai mau-hpa amu ni hpe n mu lu tim, shani shagu na mabyin ni hta Karai Kasang a nga nga ai, ngu ai hpe gara hku kamsham lu na rai ta? Myit simsa ai hte akyu hpyi lu na matu, simsa machyi shim ai aten hte shara hpa majaw tam la ra a hka?

2023: YESU HPUNG SHINGKANG MADUN AI POI SHINI NA MUNGGA

Hkristu gaw hpan dan hkrum ai baw yawng mayawng a hkawhkam re ai lam hpe shadan dan ai. Karai e hpan da ai amu a janmau, shinggyim hkumshan hte re ai Hkristu hta mădun dan ai. Dai mabyin gaw, anhte shinggyim masha ni, masha tai ai a jahtum bandung hpe praw rai nna mu shăngun ai. Madu Yesu asam galai shai nna tu kabrim wa ai mabyin hpe nawku dawjau ai lamang hta shang lawm ai a marang e, lani mi hta anhte mung, Hkristu zawn, hpung shingkang dagraw hkam la na ga ai.

Ngăpali kaw du yu ai ni chye na re: grai simsa ai, ănum sha re ai nbung katsi ahpawt ya ai, panglai hka-leng mung man man shamu ai. Maigan mungdan na sa du ai ni hta gumgai dingla ni law ma ai. Ramma ni, kaga wuwu didi nga ai baw kaga pyaw hpa mi n myit mada tim tsawm dik ai panglai, simsa bansa lu ai shara. Gumgai dingla ni gumhpraw law la ma hkam nna sa bansa ma ai. Kau mi aten galu nga mayu ma ai, nga nan mayu ma ai; gumhpraw ma mat ai majaw bai wa ra ai shaloi grai myit n dik ai wa mat ma ai da. Karai e hpan da ai manan maka yu chyai hpa ni, myit pyaw ai lam, simsa ai lam hpe jaw lu ai lam mauhpa chyeju kumhpa rai nga ai. Dinghta prat a jahtum e hkam sha lu na kabu hpa, pyaw hpa kade she grau na rai a hka!

Petru gaw kabu pyaw dik ai majaw ginsum masum, Yesu, Moshe hte Eliya a matu hpra hpra shăchyaw ya na, nga, kabu pyaw dik ai lam hpe jaw lu ai shara hte n kam hka nu ai. Karai e hpan da ai nga chyai yu tsawm dum ai shara, simsa katsi pyaw ai shara ni mungkan e hti n dang hkra law la ai. Petru hte manang ni gaw chyahkring mi sha, praw rai mu mada hkam sha lu ma ai; Yesu shanhte hpe ăhtawk jăsu dat yang, tsawm dik pyaw di ai ningmu mat mat ai. Dai zawn, dinghta ga ntsa anhte tsawm mu ai, pyaw lu ai yawng hte hka ra ai nhtoi du na rai nga ai.  Petru gaw, hpang e shi a shăgun da tai Laika hta sumsing mungdan hte seng ai arawng aya Hkristu Yesu hpe Karai e shagrau ya ai lam, dai lam hpe myi chyaw mu yu sai lam, shaloi aten hta sumsing lamu kaw na tsun shaga ai ga hpe na chyaw na la ai lam sakse hkam dan ai. Dai mabyin a lam hpe myit sumru shajang na lam shadum ya ai. Dai daram reng ai hpung shingkang, arawng aya, Hkristu hpe shăgrau ya ai lam gaw dinghta ga e anhte tsawm mu, kabu hkam sha lu ai lam yawng hta madang tsaw grau htum ai rai nga ai. Hpan da hkrum ai baw yawng a hkawhkam, shinggyim masha ni jahtum e hkam la lu na arawng aya, dai hpe myit dum let a la nga ra ai lam hpe shadum ya ai.

Myihtoi Daniel gaw hpung shingkang dăgraw hkam la na Hkristu Yesu a lam hpe shaning 500 ning jan hta tau nau nna shingran jaw da ai. Tabor Bum e Yesu asam galai shai ai mabyin hpe mung, hpang jahtum na nhtoi hta Hkristu gaw hpung shingkang arawng aya tup hkra hte bai du sa na lam hpe mung, tau nau shingran jaw da ai. Kamsham ai ni yawng, dinghta ga ntsa tinang hpung dăgraw da ai hkum shan, tsawm ai n tsawm ai, kaji ai kaba ai, galu ai kadun ai, hpa n seng, ndai hkum shan nan galai shai ai hpung shingkang arawng aya dăgraw hkam la lu na lam hpe tut e dum hprang nga ra ga ai. Shaloi, ndai dinghta ga na mu tsawm dum ai lam ni, hkam sha pyaw dum ai lam ni e lam shadam lam yit shangun ai de n yawng mat hkra sădi maja nga lu na rai nga ai.

Sumru yu na matu:
• Shani shagu tinang a hkum hkrang myi-man tsawm lu na matu pat yu shăja ga ai; grau ai hpung shingkang hkam la lu na matu myit masin wenyi hpe shani shagu hprang shatsawm 
nga ga ai kun?
• “Shi hpe madat mu” nga ai hpa ngu ai rai ta? Yesu asam galai htoi tu wa ai mabyin kaw na myit yu shăngun ai kaga hpa nga a ta?

2023: PRANWAN LADAW LABAN (17) NA MUNGGA

Myit pyaw myit dik lu ai baw hpa hpa wa rai ta? Ja gumhpraw, arawng aya, shimlum lam, lu-hpa sha-hpa hte kaga pyaw hpa ni law law she rai nga ai. Rai tim, dinghta ga e jaw lu ai pyaw hpa ni, myit dik lu ai, ngu ai baw yawng gaw mu lu, măsawp yu lu, chyim yu lu ai, hkumshan hku chyim yu nna ginhka chye lu ai. Rai tim, reng grau ai baw ni hpe ndai hkumshan hte n mu lu, n chyim yu lu ai rai nga ai. Mai kaja ai baw ăjet, myit pyaw myit dik lu ai lam ăjet, tut e grin nan ai baw ni, dai Hkristu hta sha kuptsup ai lam nga ai. Makam masham myi hte hkan tam yang sha hkam la lu na rai nga ai. Reng grau dik ai Madu Yesu kaw na lu la mai ai chyeju sutgan ni hpe hkam la lu na she rai yang, manu hpa grau ai, n grin ai, hkumshan hku mu lu chyim yu lu ai baw sutgan ni hpe ra wa jang asum hkam kau gui ra ai lam sharin ya ai.

Hkawhkam Laika hta Karai Kasang gaw Solomon hpe tsun ai, “Hpyi măyu ai hpyi u, jaw na” nga ai. Solomon gaw reng dik htum ai kumhpa, ngu shi sawn la lu ai nyan hpaji hpe sha hpyi ai. Dai hpaji gaw, jaw ai n jaw ai, kaja ai n kaja ai hpe ginhka chye nna shi a mungdan hpe ladat jaw jaw uphkang lu na lam rai nga ai. Uphkang ladat jaw jang mungdan ngwi pyaw simsa nna mungdan masha ni sut lu nga mai wa na, kahkyin gumdin ai amu hpe gălaw lu jang, shinggan na hpyen ni hpe n hkrit ra na rai nga ai. 
Ginhka chye ai nyan, atsam ăhkyak dik ai. Anhte buga masha ni ja lungsen galaw ai ni law law nga ma ai. Ja nhkun, lungseng nhkun, majoi tak nna htu sum kau ai ni law law nga na ma ai. Sawn dinglik chye ai ni, amyat lu na hkrak măram lu jang arang kade bang ra tim gui ma ai. Sawn maram chye ai ni law law ja lung seng awng sha ma ai lam anhte chye ga ai. Yesu hkai dan ai mabyin hta gaw tak la ai amu hpe tsun ai n rai; kaja wa sutgan sumpu hpe ga kaw na htu shaw hkrup ai wa a lam rai nga ai. Dai hpang sutgan sumpu hpe galaw htu makoi kau nna, dai sun lamu ga hpe mări la kau ai lam tsun ai. Reng dik manu dan dik ai hpe chye la ai majaw, shi lu mi lu hpe dut kau nna dai ga dachyawk hpe mări la ai, nga ai. Bai, kaga mabyin hta reng ai hkăchyi hkan tam hkawm ai masha langai, reng ai hkachyi mu hkrup jang shi mung, lu mi lu hpe dut kau nna dai hkăchyi hpe mări la ai, nga ai. Karai Kasang a mungdan hpe mu hkrup ai ni nga ai zaw, dasang hkan tam nna mu la ai ni mung nga ma ai. Mabyin lahkawng yan hta tinang lu da ai sut-rai ni hpe asum hkam nna reng grau ai sutgan hpe lu hkra shakut la ai lam rai nga ai. 
Ga htu ga a chye nna mu hkrup ai ni kadai ni rai ta? Francis mung na hpyen Du Daju, labau shang masha, hpyen majan kungkyang dik, gumshem dik ai, awng dang dik ai hpyen Du_ Napoleon Bonapard rai nga ai. Uropa mungdan law law hpe găsat dang la ai, Roma mare na Sarabyin hpe pyi atik anang di nna Francis mungdan de htawt la ai, matse dik ai wa rai nga ai. Mungkan arawng aya, mungkan sutgan, dinghta ga na myit pyaw myit dik ai lam hpe tam ai wa rai nga ai. Waterloo majan hta sum mat nna shi gaw sharawt da ai Francis Empire yupmang hten bya mat ai. Shi hkum nan bawng masha tai mat ai. St. Helen, ngu ai zunlawng kaji hta prat htawng sharawng da hkrum ai. Shaloi sha myit pyaw myit dik ai lam majing, sutgan majing hpe mu hkrup nu ai. Karai a mungdan shinggyim masha ni a lapran, tinang a myit masin wenyi hta sha nga nga ai lam hpe mu hkrup nu ai. Shaloi shi shăgrit shănyem lu nu ai. Makam masham amu hpe shakut hpang ai, akyu hpyi shaja ai, zunlawng e nga ai ma kaji ni hpe tara laika sharin ya ai, Chyoi Pra Hkum a lam masha ni hpe tsun dan, sharin dan ai, sakse hkam ya ai. Shi hkum nan mung myit pyaw ai hku si wa lu ai. 

Kaga mabyin langai hta Spain amyu sha, Du amyu aru arat kaw na re ai Ignitius a lam_ hpyen găsat kung ai, mungkan arawng aya grai lu măyu ai, mungkan pyaw hpa ni hpe tam shărawng ai. Kalang mi na majan hta hkăla hkrum ai majaw tsi rung rawng nga ai aten ladaw hta sumrai laika ni langai hpang langai hti yu ai; myit pyaw ai lam lu la ai. Hti na laika ma mat jang wenyi makam masham hte seng ai laika buk ni shi hpe hkap jaw ai. Shawng e n kam hti tim kaga n lu mai ai majaw hti ai. Dai zawn laika baw hpan lahkawng hti yu nna măram yu ai. Shawng e shi hti ai sumroi laika ni gaw chyăhkring sha myit pyaw lu nna n grin ai. Pyaw mayu ai lam ni n lu la ai. Makam masham share shagan ni a lam hti ai a marang e myit pyaw myit dik ai lam majing hte grin ai lam hpe hkam sha nu ai. “Mungkan ting hpe madu la lu ai rai tim na wenyi asak sum mat yang hpa akyu nga a ta?” nga ai Chyum Laika e tsun ai ga-yan hpe sung sung myit yu nu ai. Dai gaw shi a ningmu hte shi a prat hpe galai shai wa shăngun ai. Jesuit Jau Hpung hpe gaw sharawt da ai Sanpra ai masha tai wa ai. Karai a mungdan hpe mu hkrup la ai wa rai nga ai. Anhte hkum shagu mung, sut lu nga mai na lam hte myit pyaw lam ni hpe tam let n myit mada ai manghkang katut kun, ruyak jamjau hkrum kun, accident hkrum kătut kun, machyi makaw hkrum kun, re ai lam ni hta Karai Kasang hpe tam mu ai, shi a chyeju kumhpa ni hpe hkam sha lu ai lam byin chye ai. Makoi magap nga ai sutgan hpe mu hkrup la ai hte n bung a hka? 

Grau kaja ai, grau reng ai sutli kumhtaw tam nna mu la ai ni kadai ni rai ta? Ya byin nga ai Russia hte Ukraine lapran na majan a hkinjang hpe maram yu ga. Ukraine na Luhansk hte Donetsk mungdaw lahkawng hta lup taw nga ai nhprang sutgan a manu Trillion 23 daram dan a da. Russia mungdan masha ni bungli n galaw ai sha shaning law law sha lu na dăram sutgan ni rawng ai. Dai hpe chye ai Putin gaw shi a mungdan masha mun sen nga si hkam shăngun nna majan gasat shăngun ai. Dai gaw n tara ai amu teng ai; rai tim, reng dik ai nhprang sutgan ni hpe she lu na rai yang, kade mung asum hkam gui ai n rai a hka! Ja hpaga, sun lamu ga, lungseng hpaga galaw ai ni, amyat lu na she rai yang arang shaw na n lăhpawt dum ma ai n rai a hka? England mungdan hkawhkam Edward VIII gaw shi manu shădan dik ai numjan hpe la lu hkra, hkawhkam ting-nyang hpe asum hkam nna daroi darat amyu shayi hte nga sha nu ai. Hkawhkam arawng aya hta shi tsawra ai num jan hpe la lu daw, hkaw ting-nyang hpe pyi asum hkam kau nu ai. 

“Karai a mungdan nanhte a lapran e sha nga nga ai” nga, Madu Yesu tsun ai. Tinang hta byin wa ai mabyin maka amyu myu hta Karai a mungdan hpe mu hkrup la lu ai zawn, “Ngai gaw hkrun lam re ai; tengman ai lam rai li ai; asak mung rai li ai” nga, tsun ai Madu Yesu kaw na sutgan majing hpe tam la ra ga ai. “Ngai gaw sumnung ai hte shăgrit shănyem ai wa rai nga ai; ngai kaw na shărin la mu, ngai nanhte hpe bansa ai lam jaw na” nga nna mung, “Ngai gaw sabyi ru madung rai li ai; ngai hta jung noi nga mu” nga nna mung, kaga sutgan amyu hkum sumhpa a ningpawt re ai lam mung tsun da ai. Shi a lam hkaja sawk săgawn nna tam shakut jang sha, dai sutgan ni hpe lu la mai ai. Tinang a hkum hpe ningdang nyet kau ai amu ni, tinang a arawng aya, nga-mu nga mai lam ni hpe asum hkam kau ra wa jang asum hkam gui ra na ga ai. Reng grau ai baw hpe she lu na rai yang, hpa hpe mung asum hkam gui ra ai lam hpe sharin ya ai.

Sumru yu na matu:
•Hkum hkrang hta kădawn ai shaman chyeju ni hpe hpyi la chye ga ai; wenyi hte seng ai shaman chyeju ni, jaw ai n jaw ai, kaja ai n kaja ai hpe ginhka chye ai nyan hpaji hpyi chye ga ai kun?
•Karai a mungdan anhte a lapran e nga nga ai, ngu ai lam hpe gara hku madi madun dan lu na rai ta?

2023: PRANWAN LADAW LABAN (16) NA MUNGGA

Shinggyim hpung/hpawng shagu hta hkan nang hkan sa ra ai tara matsun ni nga ai. “Tara gaw tara” ngu, tara/upade hte tup hkrak jeyang dawdan mara jaw ra ai, ngu jang, masha kau mi a matu tara yawng hpe hkan shătup na n mai byin na rai nga ai. Tara/upade hpe shăkya kau, tara tawt ai ni hpe mara jăhpa kau ya ai rai yang, masat da ai tara/upade mahtang kya mat na rai nga ai. Jeyang dawdan mara shăgun ai lam hta, tara/upade hte matsan dum hkyamsa jaw ai lam, ndai lahkawng a lam hpe dinglik sawn shen lu na matu myit jahprang ya ai.

Hpaji Byeng-ya Laika hta ning nga tsun da ai, “Nang (Madu Karai Kasang) gaw atsam ningja a ru ningpawt she rai tim, matsan dum ai hte tara jeyang ai….shing rai, dinghpring dum ai ni gaw myit galu myit mai ra ai lam hpe nang sharin ya lit dai” nga ai. Kabu Gara Shi-ga hta hkau-na madu gaw ning nga ai, “Tsing hpun ni hpe mam hpun ni hte arau tu kaba shăngun mu; mam dan ten hta mam tum ni hpe mamdum kaw lahkawn bang lu na, tsing hpun ni hpe shăbawn nna wan nat kau lu na” nga ai.

Dinghta ga hta kaja ai masha ni/ n kaja ai masha ni, kaja ai baw/ n kaja ai baw, ngu nna galoi mung a nga nga na rai nga ai. Bai kaja ai, ngu ai masha langai hta mung ra rawng gawng kya ai lam ni kăpyawn nga ai; dai hte maren, n hkru n kaja ai, ngu ai masha langai hta mung kaga masha ni hte grup-yin hpe kaja ai akyu jaw chye ai baw ni kăpyawn lawm nga na re. Ra n rawng ai, atsam marai yawng a ru ningpawt Karai Kasang pyi gaw shinggyim amyu a ntsa e myit gălu, matsan dum ai myit hte jeyang ai, nga ai. Dai lam hpe chye lu na matu, Chyum Laika kaw na kasi langai hte shadawn yu mai ai__ 

N tara ai hku matsan masha a sagu kasha hpe găshun la nna shi a manam hpe sat jaw ai masha langai a lam_ myihtoi Nathan gaw Hkawhkam Dawi hpe sa tsun dan ai. Dawi ning nga ai, “Shing re ai n tara ai amu, Karai a Tara Kanu (10) hpe tawt lai ai masha gaw si ging ai” nga, jeyang ga tsun nu ai. Myihtoi Nathan htan tsun ai, “Dai n tara ai amu gălaw ai wa gaw nang nan rai taw ai” ngu nna Dawi hpe tsun ai. Dawi gaw masha jan hpe găshun la nna madu wa hpe mung sat kau ai wa rai nga ai. Shi yip da ai mara hpe myihtoi e ăhprun dan ai. Dawi gaw shi a jeyang ga hte maren, shi si ari hte ging dan ai. Shaloi shi tsun ai, “Ngai shut ni ai, ngai hpe matsan dum hkyamsa jaw e law” ngu, hpyi nem ra nu ai.

Dinghta ga ntsa e n hkru n kaja ai baw ni, matse dik ai masha ni hpa rai nga nga ma ta? Karai Kasang gaw matse dik ai masha ni hpe ari jaw, shamyid kau ang ai, ngu nna mung; tinang hpe n tara ai hku galaw ai masha hkăla si mat na mung ra sharawng chye ga ai n rai a hka! Karai Kasang a myit galu hkam shărang ai lam hpe anhte shinggyim masha ni mahtang aput ăngun ngu chye ga ai n rai a hka!
Tara tawt ai ni, shut hpyit lam dam nga ai ni shanhte hpa majaw tara n hkan ma ai kun, mara hta lup taw ai ni hpa majaw shanhte a prat hpe sharai n mai byin taw nga ai kun, ngu ai hkinjang ni hpe shawng săgawn yu, chye na ya ai lam galaw ra ga ai. Maram sawn shen yu mai ai gaw law law nga ai hta mabyin langai a lam hpe ăshin yu ga. Anhte buga masha ni hta nanghpam hpan amyu myu a mayam tai mat ai ni law law nga ma ai. Shanhte dum ninglen shanhte hta byin nga ai n kaja ai lailen hpe sharai la n mai mat sai. Lăgu ai, măsu sha ai, rai găshun ai, masha sat ai du hkra, shanhte a majaw mare lawk hkan e hkrit tsang ra ai lam law law, manghkang law law nga nga ai. Kadai hpe akyu n jaw ai sha htenza nga ma ai. Shanhte hpe kaga masha ni hkrit matsat dik ma ai.

Shanhte dai zawn byin mat wa ai lam hkinjang ni hpe săgawn dat yang, kanu kawa ni atsawm rai hpaji n jaw lu ai, kasha ni hte kaga ga nga ai, dang hkra n maga kau lu ai, nanghpam amyu myu dut jaw ai ni law la ai, bungli kata ai, myit daw ai majaw prat hpe asum jaw kau ai; kanu kawa hta lai nna mare buga uphkang ai ni, makam masham hpung woi ni, shanhte hpe tang du hkra hkan maga ai lam n galaw ya ai, lu lang ai ni htenza hkra, kaji kadun mat hkra ngu ai masing jahkrat ai ni nga ai,….. tsun jat na law law nga ai. Ka-ni ya, tsa-ya ni a mara hkrai ngu n tsun lu ai. Masha uhpung uhpawng ting a ra rawng ai lam ni mung lawm na re.

Shinggyim uhpung uhpawng a nga-sa lailen, myit jasat, gălai shai shangun ai lam n galaw lu ai sha tara gaw tara, upade gaw upade, ngu ai hku nna tara shaja na hkrai galaw jang mung lachyum n pru na re. Matsan masha ni sut lu nga mai hkra, bungli kata ai ni kanbau makan lu shajang hkra, mungdan shimlum hkra, mungshawa masha ni  hpaji chye chyang kunghpan wa lu hkra, shing re ai lam ni hpe n galaw ya lu jang tara tawt lai ai masha law htam nga na sha rai nga ai. Tara gaw tara, upade gaw upade, ngu nna tara tawt ai, ninghkap ai masha ni hpe ladu lai ai ladat hku mara shagun sat agrawm kau ai masa mung she a nga nga. Hpakan maw ginra hta nanghpam tsi mawan dut ai ni, lu lang ai ni hpe sat agrawm kau ai Sabaw Maw labau hpe myit dum shangun ai. “Achoke acha ah-nah ti-mye yay” ngu nna kaja/n kaja n ginhka ai, bawm sharut bun ai masa mungdan law law hta byin nga ai. Mara shăgun hkat loi ai daram, shading sharai na yak la ai n rai a hka!

Kaja ai/ n kaja ai kapyawn nga ai dinghta ga na mabyin ni hta Karai e myit galu hkam sharang ai, matsan dum ai myit hte jeyang ai renghkang ai lam hpe teng sha chyeju shakawn ging ai. Kasi yu la shaman shakyang ging ga ai n rai a hka!

Sumru yu na matu:
• Tinang lu su awng dang wa ai aten hta ninggun kya ai ni, matsan mayan re ai ni a ntsa gara hku mu wa chye ai kun?
• Tinang dinghpring ai hku nga lu ai aten hta, shut hpyit gawng kya ai ni, lam dam ai ni a ntsa gara hku mu ga ai kun? Tinang lu ai arawng aya, ja gumhpraw, awng dang ai lam hpe gara hku akyu jashawn chye ga ai kun?

2023: PRANWAN LADAW LABAN (15) NA MUNGGA

Karai Kasang hpan da ai amu yawng gaw shi a shi akyu rawng ai hku hpan da ai. Lamu kaw na htu hkrat ai marang shing, n rai numri, lamu ga hpe madit ya nna tsingdu tsingman, hpun kawa, namlaw namlap ni hpe tu prut, tsit lali shăngun let, apu asi ni ja tsawm wa nna shinggyim masha hte dusat amyu ni sha lu na matu rai nga ai. Dai hte maren, Karai a mungga mung masha a myit masin hta jung nna prut ja wa lu na: san seng ai myit masin, sumnung shingdi ai alai, tsawra matsan dum chye ai alai, chyeju htang chye ai alai, dai zawn re ai wenyi a apu asi ni si jaw na matu Karai Kasang myit mada ai. Numri hte marang gaw shinggyim masha hte dusat ni hpe akyu n jaw da ai sha, salu tai nna lamu de mawng lung wa lu na n rai; Karai a mungga hpe mung lahpawt lama di kau lu na n rai, ngu ai gaw mungga madung rai nga ai.

Kabu Gara Shi-ga hta nli tum gat ai wa gaw kanang ang yang ang, li-tum law law hpe gat dat ai. Madu Yesu gaw shi du ai shara shagu hkan, mu hkrup ai masha ni yawng hpe Karai a mungdan hte seng ai mungga hpe n-hpaw n-ya hkaw tsun dan ai. Madat hkap la ai ni nga ai zawn, na la ninglen na-layawng yawng ai ni mung law law rai ma ai. Mungga hkap madat la ai ni hpan amyu myu nga ma ai: myit malai lu nna tinang nang a asak aprat hpe kaja ai maga gălai shai wa ai ni nga ai zawn, mungga gaw manu dan ai lam chye la ninglen tinang nang a nga-sa lailen hpe galai shai shangun na n kam ai ni mung law law nga ma ai.

Dai ni, anhte a prat hta byin nga ai lam ni hpe myit yu ga. Lai lam ntsa e hkrat ai nli tum__ Nawku Hpung a poi kaba ni, pyaw hpa poi, dawsha poi ni nga ai aten hta sha nawku sa ai hpung masha ni hte n bung a hka? Lung rawk a ntsa e hkrat ai nli tum__ Chyum mungga gaw asak jaw ai mungga, tengman ai mungga re ai chye ninglen, tinang hkam la ai ningmu hpe n tat kam ai, tinang pyaw len dum ai n kaja ai nga-sa lailen hpe n tat kau kam ai ni hpe tsun ai n rai a hka? Ju sumwum hta hkrat ai nli tum__ hpa lu hpa sha na, hpa bu hpung na, hpaga dingga, makan bungli, hpaji mahkrun, bungli mahkrun, ja gumhpraw, nga-mu nga-mai lam, ndai ni hta hkrai malawng aten jaw nna makam masham bungli ni hte tsan gang nga ai ni hpe ngu ai n rai a hka? Ga-sau kaja hta hkrat ai nli tum__   makam masham lam hta sharawng ai myit rawng ai, akyu hpyi nawku dawjau ai amu hpe man man galaw ai, tsawra matsan dum garum shingtau chye ai, mai kaja ai amu ni hta shang lawm ap nawng ai, shing re ai ni hpe tsun ai n rai a hka?

Nli tum hpe hkap la ai anhte a myit masin ni, lahta e tsun lai mat wa sai hpan 4 hta tinang gaw gara mahtang kaw ang ai kun? Shing ngu masat kau gaw n mai byin ai. Hpa majaw nga yang, anhte ow kap le kap re ai ni rai ga ai. Hpan maga mi kaw hkrai tup hkrak grin nan nga ga ai n re ai hpe myit dum mai ga ai. Agung alau ni mung hpan law law anhte hpe gunglau ding-yang re ai hte shut kataw ai, n gyeng mat ai aten ni law law she re ai hpe myit dum mai ga ai. Anhte mai kaja ai amu ni law law galaw nga ninglen, tinang n kam tat kau ai n kaja ai lailen lama ma mung lu ga ai hpe myit dum mai ga ai. Mai kaja ai amu re ai, galaw nan galaw ra ai amu ni hpe hprai kau ai aten ni mung law law nga ai n rai a hka!
Karai Kasang maga gaw anhte hpe shadum jăhprang lam matsun ai lam n-hpaw n-ya galaw ya ai; mai kaja ai amu ni galaw lu ai atsam marai hte ahkaw ahkang law law jaw da ai. Karai e jaw da ai chyeju kumhpa ni hpe lahpawt lama di kau ai aten ni law law wa n rai a hka? Ahkying aten hpe lahpawt lama di kau ai, tingkyeng akyu tam ai, lagawn lamawn nga shalai kau ai, lu lawm ai ja gumhpraw hpe lachyum n pru ai hku jai kau ai, shing re ai aten ni law law nga ai n rai a hka?

San Pawlu shadum ai hta, anhte san seng chyoi pra ai hku nga mayu ga ai, mai kaja ai amu ni law law galaw mayu ga ai. Rai tim, mungkan a agung alau mung kaba la ai majaw, anhte shut kataw ai, lamshe shang ai aten mung law law re ai majaw, n hkru n kaja ai baw kaw nna tsep kawp shălawt dat ya na lam hpe sung ai kraw lawang hta madai let ala nga shajang ga ai, nga ai. Ndai hkum shan e gyit hkang da ai lam ni kaw na lawt lu na nhtoi gaw hkum hkrang hpe kau da ai shani e sha byin lu na lam shadum ya ai. Makam masham amu hta n sim nsa shakut ai hte, Karai e nan shălawt dat ai nhtoi hpe akyu hpyi maja let a la nga ra ai lam hpe shadum ya ai.

Sumru yu na matu:
• Ga-sau gaw tinang a sinlum re, nga ai. Dai ga-sau grau grau kaja nna asi grau si wa lu hkra, myit masin hpe gara hku hkyen lajang ga ta?
• Karai a mungga anhte hpe gara hku asak jaw a ta?
• Mungga gaw masha tai wa ai, nga ai. Karai a mungga hpe tinang a ashan asai tai wa hkra gara hku hkan galaw mai a ta?

2023: PRANWAN LADAW LABAN (14) NA MUNGGA

Myit masin wenyi hta shagrit shanyem lu ai ni chyu sha, Karai Kasang a mungsung, Karai a mungdan a lam hpe chye la lu na rai nga ai. Myit tsaw myit dap ai ni, tinang a atsam, machye machyang, ja gumhpraw, arawng power hpe kam ai ni, Karai e tsun hpaw dan mayu ai, sharin ya mayu ai lam ni hpe chye na hkap la na n loi ai, shanhte chye dum, lu dum ai majaw rai ma ai. Sumsing mungdan het seng ai lam ni hpe hkaja tam la lu na matu, grit nyem ai myit masin teng sha rawng ra ai lam hpe matsun ya ai. Hkum shan a marin ai myit hta len mat ai ni gaw si lu na rai nga ai; dai Wenyi chyeju atsam hte hkum shan a marin ai myit hpe kau da nna, wenyi asak mahkrun hta hkawm sa ai rai yang hkrung nga lu na, nga, San Pawlu sharin ya ai.

“IP Man” ngu ai sumla hkrung series mu yu ai ni nga na ma ai. Mying gumhkawng dik ai hkyen hpaji ninghkrin Bruce Li a sara rai nga ai. Sumla hkrung mabyin hta, IP Man gaw Foshan mare buga masha; shi gaw II ngu na mungkan majan prat hta, sut masa yak ai majaw gumhpraw chyai ai Hong Kong de htawt nga ai. Shi gaw hkyen hpaji sharin jawng hpaw hpang wa ai aten hta Hong Kong na kaga sara ni ninghkap ma ai. Matsan ai buga na masha wa lu su nga mai dik ai Hong Kong masha ni hpe hpa manu dan grau ai sharin ya lu na kun, ngu ma ai. IP Man gaw grai si mani ai. Shi hpe sa shingjawng hpaji chyam ai ni hpe mung laja lana n di ai, dang daw, akya kya sha di dang la ai ladat hte sharin shaga dat dat di ai. Marai kade sa chyam tim shi hpe dang lu ai masha n nga ai. Galu ai hku kaga lam ni hpe n tsun sai. Hkyen hpaji yawng hta kungkyang grau dik ai lam hpe chye ya ai brang lawn langai gaw Bruce Li re; shi shăgrit shănyem lu ai, kamhpa ai myit hte sharin la ai. Jahtum e awng dang kungkyang dik ai hkyen hpaji ninghkrin tai wa ai. Shăgrit shănyem n lu ai kaga hkyen chye dum ai ni law law, IP Man kaw na sung dik dam dik ai hkyen hpaji, n lu la ma ai. Bruce Li chyu sha sara kaw na hkringhtawng dăgraw la lu nu ai.

Sumsing mungdan kaw na yu sa ai wa, Yesu, shi chyu sha matsaw lahta tsang mungdan, Karai a mungdan a lam chye dik htum ai wa rai nga ai. Shi kaw na sharin la na lam, yawng hpe saw shăga ai. Shi hkum nan Karai a Kasha rai ninglen, shăgrit shănyem dik ai wa, sumnung shingdi ai wa re ai majaw, shi kaw na sharin hkam la mu, nga ai. Sharin achyin hkam la ai ni hpe bansa shăngun na, nga, saw shaga ai.  Dingman ai Hkye La Madu Messiah du sa ai shaloi, shi gaw, lawze jawn nna Yerusalem de du  shang wa na lam, myihtoi Zakariah tsun da ai. Awng padang ninglaw lu ai wa, kaga hpyen ninggun ja dum ai ni yawng hpe dang kau na wa gaw lawze sha jawn na re, nga ai. Shi gaw sumnung shingdi ai wa re, nga nna tau tsun da ai. Hpyen găsat gumra n jawn ai; lachyum gaw, găsat laknak ni hte, hpyen ninggun hte rai nna hpyen ni hpe shădang la na n rai. Shi a sumnung shingdi ai alai, tara rap-ra ai alai, hpyen ni hpe matai n dawp ai ladat, …shing re ai hku nna awng padang hkam la na wa re ai lam, myihtoi ga rai nga ai. Kungla shaman poi nhtoi na mabyin/mungga hte shadawn yu mai ai. Yesu gaw Pilatu a tara rung e tsun ai ga, “Ngai a mungdan ndai dinghta ga hte n seng ai” nga ai. Myi hte n mu lu ai, myit hte n hkawn lu ai sumsing mungdan a lam chye na hkap la lu na matu, Karai e n lau la yang, Karai e jahtoi ya ai n rai yang chye lu na n mai byin ai, ngu, shawng hkam la ra ga ai. Dai hta shăgrit shănyem ai lam rai nga ai.

Yesu gaw Kawa hpe chyeju shakawn ai hta, ma kaji zawn hkam măna madat kam ai ni hpe sha sumsing mungdan a sung dik ai lam ni hpe hpaw madun dan ai, nga ai. Bai, kaga shara hta tsun da ai, ma kaji zawn n tai lu ai kadai mung, Karai a mungdan de n shang lu na, nga ai. Masha a sung dik ai kraw kata na hpang găra ai lam ni hpe dinghta ga na hpaji machye machyang, ja sutgan ni e n jaw ya lu ai. Yesu gaw mungkan ga na n hkru n kaja ai lam ni hpe hpyen găsat ladat hku adip arip di nna shadang la ai n rai. Tsawra dinghpring ai, sumnung ai alai, mara dat ya ai alai, matsan dum chye ai alai, dai zawn, wenyi hte seng ai atsam marai hte shădang la ai wa rai nga ai.

Yesu shi jaw ya na bansa ai lam, ngu ai gaw, myit masin wenyi a sung dik ai kaw na hpang gara ai baw ni hpe jaw ya ai lam re. Yesu kaw n sit sa ai, shi kaw na n sharin la ai sha, dinghta ga na masha a nyan, hpaji, atsam hte kabu myit dik lu ai lam hpe tam ai gaw, li la ai lit gun da ai hte bung ai; hkiba la na re. Myit masin wenyi a matu ra kadawn dik ai chyeju kumhpa ni hpe hkam la lu ai gaw bansa ai lam majing rai nga ai.  
Sumru yu na matu:
• Yesu tsun ai ma kaji ni, nga ai gaw kadai kaning re ai ni rai ma ta?
• Lit-li gun ai ngu ai hpa hpa hpe ngu măyu ai kun? Tinang gun da ai, n jahkrat kau lu ai lit ni hpa hpa rai ta?
• Yesu shi bansa jaw na, nga ai; prat hta gara hku kade lang hkam sha lai wa sai kun? Tsun dan hkat mai ai.