2024: PRAN WAN LADAW LABAN (34) NA MUNGGA

“Ngai a mungdan ndai mungkan ga hte n seng li ai” Hkawhkam ngu ai shaloi, mungdan hpe up hkang ai wa, tingnyang hta dung ai wa, hkawhkam daru magam hpe kam ai hta jai lang ai, langchyi htingnu kaba hta nga ai, dai zawn anhte dum la ga ai. Hkawhkam wa hpe shi a hpyen dap/ mungshawa ni makawp maga la ai. Shi hpe bau jaw ma ai, shanhte a asak, n'gun atsam yawng hte si ai du hkra gasat ya ma ai. Hkawhkam ni gaw sut gan law law lu ma ai, si shangun na, hkye la na aming du hkra mung shawa/ dap shawa ningtsa hta shi lu ai.

Madu Yesu chyawm gaw dai hte shai ai hkawhkam langai mi rai nga ai. Shi a tingnyang gaw wudang rai nna, anhte hpe daw jau ai masa hte up hkang nga ai. Shi a atsam ninggun gaw tsawra matsan dum ai lam hte mara hte si ai kaw nna anhte hpe hkye hkrang shaw la nu ai rai sai. Shi gaw anhte hpe makawp maga ai, bau sin ai hte anhte a matu si hkam ai, kaja dik ai Sagurem wa nan rai nga ai. Shi myit sharawng ai lam gaw anhte htani htana asak lu la na matu Shi a asak hte hkye hkrang la na lam rai nga ai. Shi a arawng aya gaw anhte hpe mara dat ya nna, Kawa Karai Kasang a tsawra matsan dum ai lam de anhte hpe woi wa na lam rai nga ai. Madu Yesu hpe tara jeyang ai hta, Pilate wa gaw, shi a arawng aya, up hkang sha nga ai shara shamat kau na tsang nna makawp maga nga ai wa re ai lam mu lu saga ai. Tengman ai lam hta hkawm nna jaw ai lam hpe madi madun na ahkaw ahkang gaw lu sai. Raitim, shi a hkrat sum lam re majaw mada shalai kau sai. Shi a lawt lam hpe sha tam la kau sai.

Si hkrung si htan lam hte mungkan arawng aya a shawng hta Madu Yesu gaw azim sha, n shut n shai nga dan sai. Anhte akyu ara a matu yawng mayawng hpe hkap la sai. Grit nem ai myit hte yawng ap nawng sai. ‘Manang ni a matu tinang asak nawng kau hkra tsawra ai myit hta grau kaba ai tsawra myit ngu ai gaw n nga sai’ (Yh 15:13). ‘Masha kasha wa pyi, masha hpe yam sha na nga nna du sa ai n rai, masha hpe galaw daw ya na hte shi a asak hpe nawng ya kau nna masha law law hpe hkye mawai shaw la na matu du sa ai’ (Mk 10:45) nga nna Shi hkaw tsun ai hte maren sak hkrung hkawm sa lai wa sai.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN (33) NA MUNGGA

Dai ni na kabu gara shiga hta, masha kasha du sa na lam, hpang jahtum ninghtoi (snr) mungkan htum na aten a lam hpe tsun dan nga ai. Hkrit kajawng hpa dai hten run wa lam hpe; jan gaw sin mat wa nna, shata ni nip mat na, shagan ni mung lamu de na di hkrat wa na, nga nna hkrit na zawn tsun dan sai. Raitim, Madu Yesu madung da nna tsun mayu ai lam gaw, dai byin wa na hkrit kajawng hpa lam ni n rai, ‘ningnan hpang wa na prat a lam’ she rai nga ai.

Mai hpang hpun hpe madi nna tsun ai gaw; ahkying aten hta hkan nna, byin ai mabyin ni hpe yu let chye madat na matu rai nga ai. Shi a mungkan ga na prat htum mat ai hpang, mungkan labau, shinggyim labau, ningnan byin pru wa na lam hpe Madu Yesu gaw sape ni hpe tau nau sharin shadum, lajang da shangun ai lam rai sai. Ndai lam gaw teng sha wa mungkan labau hta Karai Kasang a prat ladaw ningnan hpang ai rai sai. Sumsing lamu kaw nna, Karai Kasang yu wa ai hpe anhte shingran mu lu na matu loi ai, raitim, dai hta shara bai la ai gaw, Karai Kasang hpang de bai lung wa ai hte Sumsing lamu na ting nyang hta hkaw dung ai lam rai nga ai. Madu Yesu, shi bai du sa na gasadi jaw kau da ai raitim, aten gaw n masat kau da ai. Masha kasha hpung shingkang hta bai du sa nna, Karai Kasang a mungdan hpe gaw gap na rai nga ai. Raitim, kadai n chye lu ai. Anhte hkrit tsang na lam gaw n nga ai. ‘Hpang jahtum aten’ ngu ai gaw akyu n jaw lu ai. Kawa Karai Kasang chyu sha chye ai rai nna, kadai n chye lu ai hpe anhte na lu sai. Dai hpe dum la nna, anhte maja let sha nga na kun?

Shing n rai, lani mi hta htum mat na rai nga ai anhte a prat a matu lama ma galaw shakut sa wa na kun?

Hpang jahtum na aten hpe n chye lu ai hte maren, ya anhte nga nga ai aten hpe manu shadan let kabu gara ai hte sak hkrung hkawm sa nna, Madu Yesu bai du sa na ra ai aten hpe myit mada nga ga. Anhte a masin salum hta Madu Yesu hpe bang da nna, masha kasha du sa let gasadi jaw da ai htani htana asak de du lu na matu, akyu hpyi let mai kaja ai magam bungli galaw, shada daw jau let sakse hkam sa wa ga law!

2024: PRAN WAN LADAW LABAN (32) NA MUNGGA

Dai ni na la ai chyum mungga daw (1) hta kabu gara shiga hta na gaida jan ni gaw anhte a gam jaw gam ya chye ai myit hpe bai dum sawn yu na shatsam sai. Kaja wa sha matsan jam jau ngaai raitim, shan yan gaw Karai Kasang lajang da ai lam hta kam sham myit kaba hte sak jaw lai sai.

Rai yang, anhte gaw kaning di na? Gam jaw gam ya chye ai ni anhte rai ga ai kun? ‘Matsan mayan raitim, dip sha hkrum ai raitim, Tsaw ra chye ai Karai Kasang a lata hta kabu gara nga ga ai’, ngu ai teng man ai lam hpe gaida jan yan gaw anhte hpe shadum ya nga ai. Anhte hpe galoi mung shaman ya nga ai, kau da na n rai nga ai Karai Kasang hta anhte hkum hpe matut ap tawn da ga.

Anhte manu shadan ai gaw hpa rai ta? ngu ai hpe myit sawn sumru shangun sai. Ja gumhpraw, arung arai, Hpaji jan mau, arawng aya, shimlum ai lam ni rai na kun? Dai lam ni yawng gaw sadi pyi n jaw ai, yawng mat mat chye nga ai. (Shr) Karai Kasang kun? jahtum rai yang, kaja wa ahkyak ai lam gaw anhte shinggyim masha n sawn ai ni hpe, grau nna galaw daw jau ai, matsan dum lama garum la ai lam gaw, Madu Yesu hkang da ai ‘nanhte shada da tsaw ra nga mu’ ngu ai lam nan rai sai. Kade kaji htum ai daw jau lam raitim, hpang gara nga ai marai langai mi hpe hka gawm mi sha jaw ai wa kadai mung, manu shabrai bai n lu la ai sha nga na n rai. Madu Yesu a man hta anhte kade jaw ai ngu ai hta n mahta nna, gara hku daw jau ai she grau ahkyak nga ai; tsaw ra ai wa jaw ai kumhpa hta, jaw ai wa a tsaw ra myit gaw manu dan dik nga ai. Anhte a prat law malawng hta Madu Yesu a matu kaba htum ai amu n lu galaw na ga ai raitim kaji ai amu law law hpe tsaw ra myit kaba hte galaw lu na teng sha rai na re. Manaw manang ni hpe gam garan daw jau na hte, Shi a mai kaja ai chyeju hting let ya ai mahkrai shatai na matu, Karai Kasang anhte hpe shaman chyeju jaw ya nga ai.

Dai rai yang, Matsan dum garum ya chye ai ni tai na matu hpa wa mi anhte hpe gang tawn da ai kun, myit yu mai nga ai. Dai ni na anhte a Hkristan wuhpung wuhpawng hta, anhte kaning rai tsun shaga, daw jau, garum shingtau ya nga ga ai kun? Karai Kasang a lata hta anhte a yawng mayawng, byin mabyin hpe ap tawn da nna, anhte ra ma ra Karai Kasang chyu sha jaw ya lu ai ngu ai hpe kam sham ga ai kun? Anhte bang jaw, gam ya ai aten hta tsawra myit hte, daw jau ai myit hte rai ga ai kun? Ndai lam ni hpe teng sha galaw ai rai yang anhte a makam masham ngang grin/ kang wa na re.

Dai ni na mungga hpe na la ai marang e, matsan mayan ni hpe grau tsawra chye wa nna, gam jaw gam ya chye wa lu na matu, Karai Kasang hpe n dut ndang ap nawng daw jau lu na n'gun atsam hpyi la ga!

2024: PRAN WAN LADAW LABAN (31) NA MUNGGA

Dai ni, anhte ni, lai wa sai aten, shanhte a sak prat hta lak san re ai, mau hpa amu byin tai lai wa sai, Nawku Hpung kaw nna ‘Sanpra ai ni’ ngu shamying hkap la da sai ni hpe myit dum let shagrau nga ga ai. Dai re ai majaw, ‘A lu ai Tara’ gaw shanhte hte htuk la nga ai rai nna, lai wa sai aten hta shanhte san pra ai ni galaw lai wa sai amu magam ni, sak hkrung nga sa lam ni, htung hking hte shinggyim hpung hpe galaw lai wa sai lam ni gaw, Karai Kasang a hpung shingkang hpe shagrau sha a lai wa masai. Htani htana asak lu la na re ai hpe n dai ‘A lu ai Tara’ gaw pahkam hkam ya nga ai. Ratim, kaja wa kabu gara shiga nan rai sai ngu anhte hkap la ga ai kun? Matsan mayan re ai ni kaja wa ‘A lu ma ai’ ngu myit la sai kun? Yawn hkyen hkrum nga ai ni, ngwi pyaw simsa lam a matu gun hpai nga ai ni, kaja wa sha kabu pyaw lu ai ngu ‘A lu ai Tara’ tsun ai hpe myit hkrum a ni?

Akri madung hpe yu ga nga yang, masha nkau mi kaja wa ‘A lu ma ai’ lam gaw, shanhte a matsan mayan rai, myit mada shara nan n lu ai prat hta Karai Kasang hta lai nna, kadai hta mung myit ai lam n nga ai majaw re. Dai re ai majaw, ningpawt hte jahtum rai nga ai, langai sha nga ai Karai a atsam hta ru jung lu ma ai. Prat hta byin ai, ru yak shoi hpa, yawn hkyen ai lam yawng hta na Karai chyu sha shanhte hpe shalawt la ya lu ai hpe hkap la ma ai.

Dai ni na poi ninghtoi a ahkyak ai hte kam sham mai ai lam gaw, anhte hte rau nga nga ai masha nkau mi Karai Kasang a shingnip hta pyaw nga ma ai ngu ai lam re. Ndai lam gaw, Karai Kasang a tsawra matsan dum ai lam hta hkan sa chye na matu anhte hpe myit shalen ya na re. Ya na zawn rai yak hkak, pawt sindawng la ai mungkan ningtsa hta kaja ai Kahtawlik Hkristan ni anhte tai wa lu na matu anhte hpe myit atsam jaw ya na re. Dai majaw, san pra ai ni ngu ai hpe Nawku hpung kaw nna, masat tang da ya sai ni chyu sha re ngu anhte chye madat n shut ga. Sanpra ai prat madang de anhte yawng mung du lu na saw shaga hkrum ga ai. ‘A lu ai Tara’ lam hta hkrak tup hkan sa nga pra let san pra ai masha madang dep lu ai masha ni law law nga na re hpe anhte ning dang n lu ai.

San Pra ai ni yawng a poi ninghtoi hpe anhte myit dum galaw nga ai ten, anhte ni yawng mung san seng san pra wa let, Madu Yesu hte rau ning ngai lu na matu akyu hpyi garum ya u ga, sanpra ai ni hpe anhte hpyi nem ga law!

2024:PRAN WAN LADAW LABAN (21) NA MUNGGA

Shekem, ngu ai shara gaw Abraham, Isak, Yaku, ji-jum ni a ginru ginsa labau shara rai nga ai. Amyu sha lam-yan hte makam masham lam-yan a matu ahkyak ai hkrum zup shara rai nga ai. Karai Kasang hte Abraham ga-shaka jaw hkat ai buga, Abraham a amyu matu hpe jaw da ai buga rai nga ai. Egyip mung e shaning tsa ru nna mayam tai hkrum ai hpang, zaibru jang e shaning 40 ning bu hkawm ai hpang, jahtum e, Yawshu woi awn ai Karai a amyu masha gaw dai buga de du shang madu la lu ma ai. “Yawshu” ngu ai ga-si hte “Yesu” ngu ai ga-si lachyum langai sha re ai hpe dum ra ga ai. Karai e jaw ai lamu ga de du shang madu la lu ai hte rau, Karai hpe mahtang jaw jau na kun, buga masha ni jaw jau ai Karai Kasang shaje ni hpe jaw jau na kun, lata la mu, nga nna Yawshu tsun ai. Yawshu hte shi a htinggaw amyu matu ni gaw Karai Kasang hpe sha jaw jau na lam tsun ai shaloi, kaga ngam ai amyu matu ni mung, Karai Kasang hpe jaw jau na lam, Karai shaje ni hpe kau da na lam ga-sadi jaw ma ai. Shingrai, Israel amyu masha ni Karai hte ga-shaka bai shagrin ma ai.

Yesu tsun ai ga, “Ngai a shan gaw sha-hpa majing; ngai a sai gaw lu-hpa majing” ngu ai ga na la jang, shi kaw hkan nang ai masha unawng na pat kau nna Yesu hte hka mat wa ma ai, nga ai. Yesu shi tsaw ai, hkaw dan ai ga ni hkap la kamsham ging ai hku mau-hpa muk shalaw jaw ai, kaga mau-hpa lamik kumla ni mu ma ai rai tim, jahtum chyalai, shi a shan sha ra ai, shi a sai lu ra ai, ngu ai hta Yesu hpang n hkan nang gwi ai majaw hka mat ma ai. Yesu gaw sape 12 hpe san ai, “Nanhte gaw...?” ngu ai shaloi Petru htan ai, “Madu e, anhte kadai kaw chye hkan na rai ta? Nang gaw asak jaw ai mungga lu ai hte Karai a Chyoi Pra ai Wa rai lit dai” ngu, htan ya ai. Asai ashan kaw na prut pru ai ga n rai; wenyi e jasu jahprang ai chyeju lu ai majaw, Petru gaw shing ngu htan ya lu ai rai nga ai.

Shawa masha hpe Yesu tsun ai, “hkum sai shan gaw hpa akyu n jaw lu ai; ngai tsun ai ga gaw wenyi hte asak rai nga ai” nga ai.

Wenyi hte seng ai lam hpe tsun yang, masha ni gaw ndai dinghta ga na sawn shen lu ai baw hku myit la ai rai yang, wenyi a lam kaning di chye lu na n re ai lam hpe ngu ai re. Wenyi lam hpe gaw wenyi a mahkrun hku sha chye na hkap la mai ai. Mungkan lam hku shadawn sawn shen nna wenyi asak a lam chye na hkap la lu na n mai byin ai. “Ngai a shan sha-hpa majing, ngai a sai gaw lu-hpa majing” ngu ai shaloi, Yesu gaw ading tawk tsun ai; gumwai ga hku tsun ai n rai. Dai majaw, ga dai hpe n hkap la lu ai ni shi kaw na hka mat wa ai shaloi, shanhte hpe n shingdang ai. Yesu gaw kamsham ai ni shi a shan hpe sha mai hkra, shi a asai hpe lu mai hkra, hkungga nawng jau ai ladat hku nna shabyin na rai nga ai. Petru gaw dai hpe tau nau chye da ai n rai tim, Yesu tsun ai yawng gaw teng man ai lam hpe tsun ai; n shut n shai kam ging ai, ngu, hkam la ai. Shi a shagrit shanem ai myit, shi n chye madat tim Yesu gaw asak jaw ai mungga hkaw tsun ai, ngu hkrak sha kamsham ai majaw, Petru gaw jaw ai hpe lata la lu ai lam rai nga ai.

Karai Kasang hte matut mahkai ai, wenyi mungkan a lam sharin hka ja hkam la ai shaloi, teng sha shagrit shanem ai myit rawng ra ga ai. Anhte n chye na lu ai mungsung ni hpe kam ging ai wa (Yesu) hte shi e san da ai Nawku Hpung e tsun ai gaw kam ging ai, ngu ai majaw kamsham hkap la ga ai re. Sakramentu ni a lam hpe kaning re ai hpungtang hpaji, myit hpaji, sawn hpan hpaji hte mahtai shapraw ya na n mai byin ai. Kam ging ai majaw, kam ai, ngu ai hta jan na n nga sai. Yawshu hpe Israel amyu matu shagu htan ya ai, “Anhte mung nang zawn, Karai hpe sha hkap la jaw jau na ga ai” ngu, ga-sadi jaw ninglen, buga na nat hpara/ Karai shaje ni hpe nawku jawjau ai mara kahtap kahtap nna shut hpyit ma ai.

Sakramentu ni hpe hkam la ai anhte mung, Karai Kasang hpe sha kamsham nawku jaw jau na, ngu ai ga-sadi jaw da ninglen, anhte a prat hta kaga hpara shaje ni hpe nawku jawjau ai lam kade lang she galaw kau ga ai: marin ai, ju malu ai, tinang ra mayu ai byin mayu ai maga shanang nna Hkristan myit jasat nga-sa lailen hte mung, makam masham hte mung, nhtan shai nna hkan galaw kau chye ga ai. Yesu kaw na gan hka mat ai kade lang she rai a hka! Hkungga nawng jau ai Missa lawm shagu, Yawshu zawn, Kasa Petru zaw, asak jaw ai Madu hpe sha lata la na ga ai; shi a tara mungga ni hpe madat mara na ga ai, ngu, ga-sadi bai kahtap jaw jaw di ga ai.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN (21) NA MUNGGA

Madu e, anhte kadai hpang de wa na rai nga a ta?

Ndai laban bat na mungga ni gaw tengman ai lam hpe lata la na aten hpe tsun dan sai. Lapran hta n mai nga, maga ga de tsap shangun sai. Karai Kasang hpang maga kun? Nhtan shai ai maga de kun? Madu Yesu a sharin shaga ai lam_ Shi Madu gaw Sumsing lamu de na yu wa ai Asak muk rai nna htani htana asak jaw ya ai ngu ai lam hpe n chye madat ai hte aput angun nga ma ai. Yuda ni mung, ‘ndai wa kaning rai nna anhte hpe shi a ashan jaw sha lu na rai ta?’ nga nna mau nga ma ai. Madu Yesu a sape ni nan mung dai sharin shaga ai lam gaw yak la nga nna kadai wa madat lu na rai ta? nga nna hkap la yak nga ma ai.

Madu Yesu a sharin shaga ai hta lam lahkawng lawm nga ai. Madu Yesu a ga hpe n hkap la lu ai Sape ni gaw ta sharawt kau nna htingnut mat na lam sha rai nga sai. Shanhte shawng de nga lai wa sai prat de bai wa let nga nna Madu Yesu hte gaw hka mat na lam sha rai nga sai. Sape 12 gaw kaga ni hta dai ga ni hpe n chye madat ai rai tim, Madu Yesu hta naw noi nga ma ai. Simun Petru mahtang tsawm htap la ai ga; ‘Madu e, anhte kadai hpang de wa na rai nga a ta? Nang gaw htani htana asak jaw ya ai mungga lu ndai’ nga nna tsun hkap la sai. Petru a Madu Yesu a ningtsa, sadi dung ai hte kangka myit hpe anhte mu ya lu sai. Sape 12 a malai ga shaga la sai Petru a hkam la ai gaw shanhte ni kam sham nga ai hte Madu Yesu gaw Chyoipra ai Kawa Karai Kasang a Kasha re ai hpe hkap la sai rai nga ai.

Kaja wa sha, anhte hta na ra sharawng ai lam hpe galoi mung asan sha Shi Madu tsun sang lang dan nga ai. Anhte hpe masu nna mung, tsun sharawt ai hku nna mung anhte a myit shang sha ai hpe magra la na n rai nga ai. Wudang a jaw teng ai lam hpe mung jen noi si hkrum ai lam hpe mung Shi anhte hpe tsun dan sai. Anhte Shi hpang hkan nang na kun? Hka mat na kun? Myit daw dan na gaw anhte a lit sha rai nga sai!

2024: MARIA HPE LAMU DE SHALUN LA AI POI SHANI NA MUNGGA

“Gawan katsan chye ra ai”

Dai ni na kabu gara shiga gaw Nu Maria, shi a kana Elizabeth kaw alak mi sa chyai ai hpe tsun dan ai. Ndai mabyin hpe, Nu Maria gaw ra kadawn nga ai ni hpang de sa nhtawm shawang tsawra myit madun ai lam chye na na matu madi madun ai. Ma hkum re ai num lahkawng a shada tsun jahta hkat ai hpe yu yu nna, shawng nnan Nu Maria a matsan dum chye ai myit hpe mu ya lu ai. Nu Maria gaw, shi hte mahkrum madup bung ai hta na lai kadai n nga sai hpe chye nga ai. Raitim, shi gaw mungkan ga a hkyela Madu hpe hkritung hta gun da nna, Elizabeth chyawm gaw lam shawng baw ya na Yawhan hpe gun da nga ai. Shan lahkawng hkrum shaga ai ten, Elizabeth a hkritung na ma gaw kabu gara ai hte gum lawt nga ai. Elizabeth mung; “Numsha ni hta nang a lu ndai, na a hkritung na ma mung a lu lit dai,..., kam sham ai num sha gaw a lu ai, kaning rai nme law, dai Madu kaw nna shi hpe tsun ai ga gaw dik wa na ra ai” nga ai.

Anhte marai hkum shagu gaw dai Madu hpe gun da ai ni rai nna, dai Hkristu a lam shawng lajang ya ai ni re ngu dum sawn la mai ai. Anhte shada da hkrum zup ai mi rai rai, sa kawan chyai ai ten hta rai tim, shada da a hkam sha lam hpe madi shadaw ya lu ai, yawn hkyen ai ni hpe n-gun jaw ya lu ai, myit ru yak hkak ai ni hpe lam madun ya lu ai. Dai hpe anhte myit jung nna yu yu ai shaloi, shada da kawan katsan ai ten hta dai Madu hpe shaprat ya lu na re. Myit sawn sumru yu ai lam gaw dai hta nga pra lu ai. Dai gaw anhte kaning rai kawan katsan lu na matu sharin la lu ai shara nan rai nga ai.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 19 NA MUNGGA

Dai ni, Madu Yesu gaw, Gashaka dingsa hta Israela amyu masha ni hpe jaw sha ai ‘manna’ muk hte Shi a lam (Asak muk) bung pre ai hpe madi madun ai. “ngai gaw Sumsing lamu de nna yu wa ai, hkrung ai muk rai nga nngai’ muk dai hpe sha ai wa kadai mung, htani htana ahkrung nga na ra ai. Ngai jaw na muk gaw mungkan ga na masha ni asak hkrung nga lu na matu ngai jaw ai nye a ashan rai nga li ai” Anhte yawng chye ai hte maren, muk gaw mungdan law law hta lusha madung rai tim, anhte Asia dan de gaw shat (n-gu) hpe she madung da sha ma ai. Muk (snr) shat anhte a hkum hkrang hpe jaw ya ai hta, anhte n-gun rawng na matu hpa baw sha ga ai rai? ngu nna tinang hkum san yu na kaja nga ai.

Madu Yesu myit tsang ya ai zawn, anhte a wenyi n-gun atsam a matu anhte lama ma galaw ai kun? Madu Yesu hte mahku mara kaja tawn da lu na matu anhte hpa galaw na ra ga ta? Akyu hpyi na matu aten masat da ga ai kun? Madu Yesu kaw nna hpyi ra ai lam anhte hta byin pru wa ai shaloi sha anhte akyu hpyi na matu dum ga ai kun? Joseph Cardinal Bernadin, hpaji jaw ai hta, anhte naw hkam kaja nga ai ten akyu hpyi na htuk nga ai. Anhte machyi makaw hkrum ai ten hta Karai Kasang hpe myit machyu na matu yak ai majaw re da. Shi hkum nan mawng ana (cancer) hpe laja lana hkam sha yu ai majaw tsun ai re nga ai. Jaw na kun? waw shang ai, baw machyi ai, wa machyi ai zawn re ai pyi anhte hpe myit jashuk ya ai. Kaga grau sawng ai machyi makaw hkrum sai rai yang anhte grai myit ru ai hte kadai e mung n lu garum sai ngu myit yawn nna kaning di na n chye sai. Dai zawn re ai ten hta, Madu Yesu nga ai hpe aloi sha malap kau chye nna machyi hkrum sha ai hpe sha myit dum taw na sai.

Masa lam law law hpe anhte n chye madat ai rai tim, Madu Yesu gaw shi a hkum hpe anhte a matu matut jaw ya nga ai. Anhte myit ru jum ju nga ai aten ni hta, anhte hpe galoi mung tsawra matsan dum n jin nga ai Madu hpe shaga na matu anhte kalang ta dum la ga ai. Dai aten hta Madu Yesu gaw anhte a matu teng sha wa asak muk tai ya nna myit htum ai kaw nna myit mada shara de anhte hpe du shangun sai. Dai zawn Madu Yesu anhte a matu asak muk tai ya nga ai zawn anhte mung masha ni a matu asak muk tai ya na matu shaga la hkrum saga ai. Dai ni, anhte a masin salum, myit hte hkum hkrang hta teng sha n-gun atsam lu la ai hpe hkrum sha na matu akyu hpyi ga. Asak hpe jaw ya ai, prat a lachyum shapraw ya ai Madu hte grau sung ai mahku mara lam bai tawn da lu na matu anhte akyu hpyi ga. Shi Madu ga sadi jaw da sai htani htana asak hpe lu la na matu shakut sa wa ga law!

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 18 NA MUNGGA

Dai ni na kabu gara shiga gaw, lai wa sai laban hta Madu Yesu, shawa masha ni hpe muk shalaw jaw ai lam hte matut ai daw rai nga ai. Shanhte hkru hkra sha lu ai majaw Madu Yesu hte rau nga mayu nga ai. Madu Yesu chyawm, shanhte a ra sharawng ai lam hpe tsun dan ya nna Madu Yesu hpe mu mada ai hta grau nna sung ai hte mu chye lu na matu ning dat sai. Madu Yesu gaw, anhte hpe jahkring jahkra sha myit shadik ya ai n rai, hkum tsup hkra myit shadik ya lu ai.

Karai Kasang anhte hpe galaw shangun mayu ai lam galaw lu na matu, anhte kaning rai galaw na rai ta? Ngu nna shawa masha san ai hpe yu yang, shanhte myit katu let lama ma galaw mayu ai hpe matsing mai nga ai. Madu Yesu chyawm, kawa Karai Kasang e shangun dat ai Shi hpe kam sham na lam shanhte hpe bai htang tsun ai. Ndai zawn Madu Yesu matsun ai lam gaw, shi Madu hta lai nna anhte kam shamyet na n-nga ai hte kam sham ai marang e, shanhte mu lu na rai nga ai. Madu Yesu gaw asak muk re ai lam tsun dan sai. Madu Yesu asak muk re ai lam hpe anhte kaning rai madun lu na rai ta? Ndai teng man ai lam hpe anhte a prat na galaw sa wa ai lam ni hta sakse hkam lu ga ai. Masha kaga ni hte kanawn mazum ai lam hta, hkritung kaw na lawm ai masha a mai kaja ai hpe anhte kam lu na re. Masha n kau mi chyawm, shanhte a prat hta hkrum sha lai wa sai mahkrum madup ni a majaw mai kaja ai lam hpe mu lu na yak na nhten.

Dai zawn rai, kam ai myit yawm ai ni a myit masa gaw Madu Yesu hte mahku mara tawn ai lam hta mung byin chye nga ai. Dai majaw, Madu Yesu hpe kam sham ai lam gaw, anhte hpyi ai lam ni lu la ai majaw sha mi rai kun ngu nna tinang hkum tinang ga san san la mai nga ai. Malai, masha ni tsun ai, Madu Yesu a hpang hkan nang ai gaw shi Madu ging dan ai majaw re, Madu gaw anhte a matu Shi a asak hpe nawng kau ya ai, Shi a anhte ningtsa sung htung ai Tsawra myit a majaw, mai kaja ai hte matsan dum myit kaba ai hte Karai Kasang a tengman ai hpe garan la ai wa re, nga nna anhte myit n-gun atsam lu na zawn na la chye nga ai. Anhte a prat hta hpang gara nga ai Wenyi n-gun atsam: tsawra myit hte prat a lachyum hpe Madu Yesu hkum tsup ya ai. Asak a muk rai nga ai Madu Yesu hta sung ai kam sham myit nga lu na matu shaman chyeju hpyi ga. Anhte kam sham ai rai yang, anhte myit mada ai hta grau ai hpe teng sha mu lu nna tinang hkum nan mung sung ai kam hpa myit, makam masham lu la nna masha kaga ni hpe mung dai hte maren byin lu na rai nga ai.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 17 NA MUNGGA

Malu masha hte jaw sha ai lam gaw dai ni na Chyum mungga tsun mayu ai lam rai sai. Chyum mungga daw 1 hta, Elisha gaw shi a shangun ma ning dang nga ai rai tim masha kaga ni hpe jaw sha na lam na la sai. Yawng sha ngut ai hpang e naw ngam ai hpe anhte na lu ai. Dai hte maren, kabu gara shiga hta mung, masha law law hpe garan jaw sha ai lam anhte na lu sai. kaning rai jaw sha na hpe chye nga ning len sape ni a mahtai hpe na mayu ai majaw Madu Yesu san ai. Masha grai law ai majaw kaning n chye di ai sape ni kajawng ai mung mau hpa n rai nga ai. Hpang jahtum yawng sha hkru ai hta pyi n-ga, ka shi lahkawng naw ngam ai lam chye lu sai. Sharin ya mayu ai gaw asan sha re; anhte a lit gaw kaw si hpang gara hkrum nga ai ni hpe jaw lu jaw sha na lam re. Ga san gaw: Masha ni hpa hpe hpang gara/kaw si nga ma ta? Shanhte a ra kadawn ai hpe anhte kaning rai galaw ya sai rai? masha ni hpe anhte kaning rai jaw sha ga ta? 

1976, Amerika mung na Jesuit jau ‘Walter J. Burghardt’ gaw ‘shinggyim uhpung a hpang gara ai lam 7’ ngu ai laika buk hpe ka shapraw sai. Dai lam 7 gaw, 1) Lu sha, 2) awm dawm ahkaw ahkang hte Tara rapra lam, 3) Ngwi pyaw simsa lam, 4) Tengman ai Tara, 5) chye na lu ai lam, 6) Karai Kasang, 7) Madu Yesu ni hpe hpang gara ma ai da. Ndai hpang gara ai lam 7 hpe htai lai na matu yak na nhten. Rai tim, anhte yawng chye na ga ai. Dai hta, anhte yawng a matu jaw ai, hpang gara ai lam langai naw nga ai. Dai gaw; Tsawra ai lam re. Mi na hpang gara ai lam 7 gaw ya anhte a prat aten hta kaja wa ra ang nga ai. Hpyi sha hkawm ai masha ni law wa ai. Hpyen majan law law a majaw ngwi pyaw sim sa lam n-nga nga ai. Tsawra myit hpe hpang gara ai ngu ai shaloi; anhte yawng hta ra kadawn ai lam re ngu myit la mai ai. Tsawra ai rai tim, bai nhtang tsawra n hkrum ai majaw byin ai yawn hpa mabyin ni hpe anhte law law na yu na sai. 

Anhte yawng gaw tsawra na hte tsawra hkrum na ra sharawng ai ni hkrai rai nga ai. Dai majaw, makam masham hte teng man ai lam n kau mi a majaw, prat hta sum mat ai lam hpe shayawm kau lu ai. Langai mi gaw, anhte tsawra ai ni hpe tsawra ai ngu nna tsun na lam re. shanhte si mat ai aten du hkra anhte la na n ra ai. Masha n kau mi gaw shanhte a tsawra ai lam hpe tsawra hkrum ai wa n na lu mat sai aten hta she tsun shapraw chye ai majaw rai nga ai. Tinang tsawra nga ai lam hpe myit katu ai hte tsun shapraw na matu anhte yak ai  gaw htung hkying a majaw rai na re. Raitim, anhte myit yu ga, jet ai  tsawra ai lam shiga na lu ai shaloi kabu pyaw lu ai hpe anhte hkam  sha lu na re. 

Hpang jahtum, Madu Yesu hpe hpang gara ai lam nga nga ai. Missa hkungga nawng ya ai lam hta, Karai Kasang a mungga hpe na  la ai, shi a hkum hte sai hpe anhte hkam lu ai hta kaga Madu Yesu hte  hkrum zup lu ai lam naw nga na kun? Anhte hpa hpe hpang gara nga  ai kun? Dai zawn hpang gara ai lam hpe anhte kaning rai myit dik ai  lam lu la na rai? Anhte a hpang gara ai lam ni hpe chye lu na hte dai  hpang gara ai lam hpe myit shadik la lu na matu anhte Madu Yesu kaw shaman chyeju hpyi la ga law!

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 16 NA MUNGGA

“Yesu gaw anhte hpe san san rai nga nna akyu hpyi na hte prat hta ra kadawn ai matsun lam ni hpe tam lu na saw shaga nga ai.” Mary gaw grai shakut myit tawn ai num rai nna laika hpaji lam hta jan mau 2, M.A 2 hte PhD mung lu da sai. Company langai mi hta mung ten tup bungli shang galaw nga ai num re. Shi a lahkawng ngu na PhD hpe lu na shakut wa ai aten hta gaw, bungli hte laika a majaw, pu ba ai lam ni grai law wa sai. Mani hpa tsun chyai na mung n dum sai. Shi gaw grai pawt ja wa sai. Myi lu lu rai n-ju ai myiman man wa sai. Hpang jahtum gaw shi a sara kaba dingla wa shi hpe rung gawk de shaga nna “Mary e, M.A hte PhD ni a majaw nang hki ba la nga ai. Asan sha re, na hkum nang dai hpaji jan mau ni hte sat la taw nga ai” ngu nu ai.

Dai sara kaba a hpaji jaw ai lam gaw dai ni hti ai kabu gara shiga hta Yesu shi a Sape ni hpe tsun ai ga hte mung bung nga ai. Shanhte hpe lahkawng yep yep rai shangun dat ai hpang Sape ni bai n htang wa let ‘galaw sai lam n lang hte hte, sharin shaga ya ai lam yawng’ Yesu hpe wa tsun dan nu ai. Sape ni gaw grai kyin ai majaw shat sha na aten pyi n mu da nu ai (31). Mi na sara kaba wa Mary hpe tsun ai zawn, ‘shanhte hkum hpe degree ni hte sat la taw nga ai’. Shanhte ban sa la na ra ai hpe Yesu dum chye ai majaw masha hte tsan ai de sa nna hkring sa na tsun sai. Kalang mi na jawng ma ni a wutsauk hta laika ram ai jawng ma gaw woi awn ai jau hpe, “Wajau e, anhte hpa rai hkring sa ra na rai, shawng de chyu sa na n rai i taw?” ngu wu ai. Dai gaw majan sum wa ai ten, hpa majaw htingnut na, shawng de she lung ga ngu nna tinang a du ni hpe tsun ai hpyen ma hte mung bung nga ai. Anhte hkum anhte kaja ai yaw shada lam hte lu lawm lam a majaw grai kyin chye nga ai.

Anhte shawng de chyu hkawm sa mayu ai rai tim kade sa na n chye ga ai. Yesu lu ai Sasana magam hta jan na ahkyak ai bungli gadai mung n lu ga ai. Dai hta Madu gaw, dai zawn rai ahkyak la ai bungli ni gaw myit ngwi simsa ai hte n rai yang n-ngut lu ai hpe chye ai. Ahkyak hkyak lajin ra ai lam ni mung sumru ya nna she hparan la mai nga ai. “Grai ahkyak ai” ngu ai lam ni gaw masha hta hkan nna shai hkat nga ai. Kanu Kawa ni a matu rai yang, lu su matsan kadai mi rai tim, tinang a kashu kasha ni a shawng lam kaja lu hkra nga nna, shada tsawra chye na hkat na pyi she n dum hkra rai grai kyin nga ma ai.

Mungkan arung arai ni, lu la lam, awng dang lam, gum hkawng lam ni a ntsa myit machyu jung ai majaw, kun dinghku masha ni hta gaw hpa mung n ra ai zawn rai nga ai. San ra ai ga san ni, hkrum zup mayu ai myit ni nga tim shada tsun jahta na aten pyi n lu ma ai. Madu jan ni mung madu wa hpe jawp wa sai hte madu wa ni mung shinggan de manang ni hte she grau grau aten jahtum sai, ma ni mung manang ganawn mazum shut nna, tsa chyaru, nang hpam tsi mawan lu sha chye wa sai. Anhte mungkan ndai hta gara madang, kaning rai nna nga pra ai rai tim, aten la nna grau kaja ai ningmu hte mada lu na matu dai ni na kabu gara shiga hta Yesu gaw anhte yawng hpe saw shaga nga ai.

Anhte tinang chyu nga lu na aten tam nna myit sumru, akyu hpyi chye na ra nga ai. Tinang a prat hta jaw ai lam n tsa hkawm sa nga ai kun ngu ai hpe Karai Kasang hte chyu nga ai aten san ding lik yu mai nga ai. Kun dinghku kata, rau magam gun ai ni hte yak hkak shangun ai, galu kaba na pat shing dang ai lam ni gaw kaning re ai lam rai kun?

Madu Hkristu sharin shaga ai zawn sha anhte a mayak manghkang ni, tinang a kraw kata na manghkang ni hpe hparan mahtai tam na ra ahkyak nga ai. Anhte a prat wa, masha ni hpe myit sawn ya na malai, shing jawng nna chyu nga nga ai kun? Tsawra matsan dum na malai ja gumhpraw hpe sha yu nga ai kun? “Machyi shim ai shara de sa nna” ngu ai hta anhte tsawra ai ni hte rau simsa ai hte nga lu na shara rai nna, anhte a shut shai nga ai prat a nga sa lam ni hpe shading sharai lu na Karai Kasang kaw nna n-gun atsam hpyi la na matu rai nga ai.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 15 NA MUNGGA

Dai ni na kabu gara shiga hpe ga baw jaw ga nga yang; ‘Sasana magam de shangun dat ai’ ngu tsun mai ai. Madu Yesu, Sape ni hpe Sasana magam de dat dat ai. Anhte a lapran e nga ai Karai Kasang a lam hkaw tsun na magam lit hpe myit machyu na matu tsun htet dat ai. Karai Kasang a malai tsun shaga na ahkang aya lu ai ni rai nna Hkristu Madu hta kam hpa shamyet let hkawm sa na shadum ya sai. Hkrun lam hta jai lang ra ai arai ni a majaw hkrit tsang ai lam nga ai gaw mara rai nga ai. Ra ai lam ni lu la na lam Madu Yesu htet dat sai. Anhte a prat hta dut dang ai lam n nga, asan awang hkawm sa lu u ga Madu Yesu tsun sharin ai rai sai. Madu Yesu a mungga hpe garan kachyan na matu sape ni gaw shangun dat hkrum sai. Anhte a prat hta mung, myit marin ai lam, arung arai a majaw myit tsang ai lam n nga hkra shakut shaja hkawm sa mai nga ai. Dai lam hta chyu myit nga ai rai yang arung arai a mayam tai chye nga ai. Anhte hpe hkum katsing si ai zawn rai galaw kau ya lu ai lam kaga lam ni mung anhte a baw hta rawng chye nga ai. Rai yang, anhte a prat kade daram wa asan awan rai nga a ta? Jet ai sut su lam hpe anhte kanang kaw mu tam na rai ta? Hkum hta kap ai hpun nba hte baw tawn na shara pyi n lu ai Hkristu hpe anhte yu nna n-gun awai la mai nga ai. Tim, Madu Yesu gaw, shi hte hkrum katut/ zup ai ni yawng hpe myit shapyaw ya lu na daram lu su ai wa mung rai nga ai. Myihtoi (snr) Sasana magam gun hpai sa ai ni yawng gaw hkap pang hkalum la hkrum ai n rai. Chyum mungga daw 1 hta, hkin jawng, Amezia gaw, myihtoi Amo hpe gawt ai hte, myihtoi Amo bai n htang tsun ai ga ni hpe anhte na la sai. Matsan dum na zawn nga ai ga na la sai. 

“Kaning rai galaw lu na rai ta? ngai gaw hpa n chye ai wa she re ai,” nga nna tsun ai ga ni anhte tsun chye ga ai. Tim, “ngai gaw kashin kamun hkam la sai, kabu gara shiga gam garan na matu Madu Yesu ngai hpe lata la sai, Madu Yesu hpe chye na matu, tsawra na matu hpang hkan nang na matu, daw jau chye na matu masha kaga ni hpe saw shaga ra sai. Aten shagu hta kabu gara lam na lu na gaw n re ai hpe ngai chye da nngai”. Tsun mayu ai gaw, Hkristu Madu hpe anhte lapran hta nga/mu mayu ai rai yang, anhte hta shi Madu shawng nga ra ai. Kaga lam n nga ai. Dai hpang she, anhte hte rau hkrum zup sai ni gaw kaga masha ni hpe bai nhtang nna mungga gam garan ai ni tai wa na re. Dai gaw chying hkrang tum prut tu kaba wa ai lam nan rai sai. Ya aten, Madu Yesu a Sasana magam gaw anhte a matu hpa rai ta? Sa na matu jin jin rai sai kun? Shing nrai, myit ru tsam pu ai lam ni a majaw hkrit ai hpe hkam sha nga ai kun? Ningdang ai hte n chye na ya ai lam ni hpe hkrum katup na matu shajin da sai kun? Madu Yesu a Sasana magam hpe awng dang ai hte galaw lu na matu n-gun atsam, jaw ya let anhte a Sasana hkrun lam hta tut manang tai ya nga u ga anhte akyu hpyi la ga.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 14 NA MUNGGA

“Masha ni anhte hpe ning hkap raitim, anhte matut tsawra nga yang, dai tsawra myit gaw apu pu asi si wa na rai nga ai”

1960 ning, Africa dan na Sudan mungdan hta makam masham hpe zingri zingrat ai lam ni byin pru wa sai. Paride Taban mying ai shan chyang Hkristan marai mi gaw dai hkrit hpa lam kaw nna hprawng let ‘Uganda’ mung de du sai. Dai kaw nga nga ai ten, jau tai jawng lung ai hte jau aya hkam la lu sai. Simsa ai lam nga wa ai ten, Sudan mung dan de jau tai let bai wa sai. Shi gaw jau ginwang shara mi hta bungli shatsam hkrum ai rai tim, Africa hpung masha ni gaw shan chyang jau hpe grai n mu yu shi ai majaw teng teng jau re ai lam hpe n kam wu ai. Shawng de na jau ni gaw shan hpraw ai, shanhte hpe lu sha, tsi mawan, hpun palawng jaw ma ai rai tim, ya na jau wa gaw shanhte zawn matsan masha rai nga ai. Grau nna yak ai gaw, jau Taban kaw nna No. 2 Vatican Zuphpawng kaba a galai shai ai lam ni hpe mung shachyen ya ai lam rai nga ai. Dai galai shai ai lam gaw, dai masha ni hpe grai gin jang nga ai. Shanhte shada da, “Ndai masha shachyang wa gaw anhte a Nawku tawn hpe mung ting wang di kau nna Missa hkungga hpe mung anhte a myusha ga hte nawng ya nga ai, shi gaw jau n rai na re” nga nna tsun ma ai da.

Manu mana yak hkak ai hte shakut kau ngut ai hpang she hpung masha ni dai Jau Taban hpe hkap la ma ai. Dai ni na kabu gara shiga hta amyu sha ni Madu Yesu hpe n hkap la ai lam hte mung ndai mabyin gaw bung nga ai. Madu a amyu sha ni mung, “shi gaw anhte zawn sha bungli galaw sha ai wa nrai? Anhte hta jan nna kaning rai Karai Kasang hpe chye lu na rai? Shi hkum shi hpa shadu ai kun?” nga nna myit na nhten. Nazareth mare na masha ni chyu sha kaning rai laksama la wa mi Karai Kasang hpe chye lu na rai, nga nna mau ma ai. Shawng shawng na Hkristan ni a aten hta mung, Celsus mying ai wa mung, “nanhte hpung hpe woi de ai wa gaw nam mare na hpa n chye ai laksama la wa sha re mi”, nga nna Hkristan ni hpe asawng asang ngu ai da.

Yesu a aten na masha ni shi hpe n hkap la ai rai yang, anhte a prat hta masha ni anhte hpe n hkap la ai rai yang hpa mau na shara n nga na re. Shanhte ni Yesu Hkristu hpe n hkap la ai gaw shanhte hta grau nna chye chyang ai majaw sha nrai, Yesu a sharin shaga ai lam gaw shanhte hpung woi ni a sharin shaga ai lam hte n htan shai ai majaw mung rai na re. Yesu gaw, shanhte a nga sa lam ni, myit mang ai lam ni, myit masa ni galai kau na ning dat ai hte, mungdan lam sharin ya ai, tsawra matsan dum na matu, tengman tara hkan na matu hte mara raw dat hkyam sa jaw chye na matu lam madun ya lai wa sai. Dai ni na anhte a aten hta mung, shinggyim ahkaw ahkang lam, prat hpe manu shadan na lam, hkritung ma sat ai lam ni, masha dut sha ai lam ni, mungkan ga hpe jahten sharun ai lam ni hpe ning hkap tsun ai shaloi, anhte hkum nan mung n hkap la ai, ning dang hkrum sha lu na re.

Anhte a kun dinghku kata ni hta mung, anhte a lata la ai lam ni rai nga ai dinghku de ai, amu bungli tam galaw ai, jau, mama tai na lam ni gaw ngam ai ni hte n htan shai wa ai shaloi, n hkap la ai sha ning dang ai lam ni pru wa jang mau na lam gaw n nga na re. Ndai zawn rai ning dang kau ya ai lam ni byin wa ai ten, anhte gaw hkam sha lu na, pawt sindawng ai hte n-gun daw nna masin n si ai ni byin wa na re. Madu Yesu mung dai zawn sha hkam sha lai wa sai rai tim galoi mung asum n jaw ai lam anhte dum chye ra nga ai. Madu gaw shi kade lang mi ning dang hkrum ai rai tim, shi a Sape ni a majaw rai tim, tut nawng tsaw ra nga ai.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 13 NA MUNGGA

“Karai Kasang a mungdan gaw du magang ra ai!” Dai gaw, bum ntsa na Tara kanu (snr; A lu ai lam) zawn re ai hpe ahkaw ahkang hte sharin shaga ai Yesu, grau htum ai Tara hpe jaw ai wa, Nbung laru hte hka leng ni hpe shasim kau lu ai lamik kumla madun ai wa, myi kyaw ai ni, lagaw hten ai ni, nat kap ai ni hpe shamai shatsai ya lu ai Madu Yesu a mungga nan rai sai. Dai ni na Kabu gara shiga gaw, machyi masha ni hpe shamai shatsai ya ai hpe madi madun ai. Hti hkum 12 hpe anhte mu lu ai. Dai hti hkum 12 gaw anhte chye ai hte maren, Israela amyu lakung 12 hpe tsun ai rai sai.

Madu Yesu a hpang hkan sape 12 hte mung bai seng ang wa sai. Rai tim, grau nna ahkyak ai gaw, dai ni na Chyum mungga hta num hte makaji ni lawm ai lam rai sai. Hpa majaw dai lam hpe wa ahkyak la ma ai kun ngu marai langai ngai gaw san mayu na nhten. Tsun ga nga yang, Madu Yesu gaw shi hpang de du sa nna, garum hpyi ai ni yawng hpe shamai shatsai ya sai.

Dai gaw teng ai lam rai nga ai. Raitim, La/ Slg ni up hkang ai ndai Yuda htung/uhpung uhpawng hta dai ni na ai shamai shatsai ya ai gaw hpa mi rai sai kun? Num ma hte kaga, jahkrai, matsan masha, hte makaji ni gaw lawu tsang masha hpan ni ngu sawn da hkrum ma ai. Dai a marang e, shinggyim uhpawng hta kadai e masha n sawn la ya ai ni gaw shi Madu hte ni htep nga ai lam anhte chye lu saga ai. Shinggyim uhpawng shinggan de nga taw nga ai ni hpe grau nna ahkyak la na matu Madu Yesu sharin ya sai. Masha yawng hpang de kabu gara shiga hkaw tsun na nga ai shaloi, uhpung uhpawng a kabai da hkrum ai ni, hpa n re ai ni hpe Madu Yesu gaw grau shamyet nna tsun sharin nga ai. Na-im ngu ai mare na gaida jan a kasha hpe bai sharawt la ai hta Madu Yesu a tsawra matsan dum hkam sha chye ai myit hpe anhte mu ya na re.

Gaida jan langai a shadang sha shingtai hpe lup makoi na matu hpai sa wa ai shaloi dai matsan mayan gaida jan hpe matsan dum garum la sai. Ndai lam ni hpe mu, na la ai marang e, anhte uhpung uhpawng kata na dai masha ni hpe anhte kaning rai ahkyak la ya sai kun? Tinang hkum san dinglik yu na mai nga ai. Nawku hpung kaw nna matsan, jahkrai, gaidawng gaida ni a matu grau nna ahkyak la ai lam tsun dan nga ai. Tim, anhte kaja wa sha, anhte lapran kaw nga ai dai masha ni a ningtsa, jaw teng ai amu magam galaw ya sai kun? Dai masha ni ra kadawn ai hpe anhte galaw ya na lama ma malap sai kun? Anhte ni, grau nna n-gun atsam dat let shanhte a matu galaw ya na myit atsam nga ga ai kun? Uhpung uhpawng hta ahkyak n da kau sai ni hpe grau chye na sawn ya chye ai myit atsam rawng wa na matu anhte akyu hpyi ga. Madu Yesu a dai masha ni a ningtsa tawn da ai tsawra matsan dum garum tau chye ai myit masin hte galaw jaw ai lam gaw anhte hpe mung myit masin atsam marai jaw ya u ga, anhte akyu hpyi ga law!

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 12 NA MUNGGA

Chyum Mungga daw lahkawng hta hkrung rawt wa sai Yesu Hkristu hta anhte yang gaw nnan bai hpan da hkrum ai masha ni rai ra ai nga nna San Pawlu sharin shaga da nga ai. Masha gaw hkum, sai, shan hte hpan shachyaw hkrum ai ni re.

Raitimung Madu Yesu Hkristu hta kam sham let Shi hta asak hkrung ai ni yawng gaw shinggyim hkum shan aprat hpe sha yu mada nmai mat ai. Madu Karai hta masha nnan tai wa saga ai. Lai mat, ngut mat sai prat dingsa de bai n kayin ai sha shawng lam prat nnan de sa wa ra ga ai. Raitimung anhte ni hta byin chye ai gaw prat dingsa hta mung kan ga hte seng ai lai akyang dingsa ni de bai bai nhtang sa mayu ga ai. Dai gaw kade daram sawng a ta nga yang, kalang lang rai jang ndang hkang lu ai panglai hka laru kaba zawn pyi sawng chye nga ai. Tinang hkum nan dai prat laru ni hta na lawt lu na matu shakut ai zawn Yesu Hkristu hpe mung jasu sharawt la na hkum malap ga. Anhte ni Madu Karai hpe kam hpa, kam sham ai myit kaba hte kyu hpyi na gaw grai ahkyak nga ai. Hpa majaw nga yang, Madu Yesu chyu sha anhte a ding hta prat a laru ni hpe shazim jahkoi kau ya lu ai majaw re.

2024: PRAN WAN LADAW LABAN 11 NA MUNGGA

Dai ni na kabu gara shiga hta, masha marai mi ga ntsa e nli tum hkai ai lam Madu Yesu tsun ai hpe anhte na lu ga ai. Madu Yesu tsun ai hte maren, “dai gaw chyinghkrang tum zawn rai nga ai; ga ntsa e gat dat jang ga ntsa na tum amyu mahkra hta kaji htum dam timung, gat dat ai hpang tu wa nna, shatmai lap amyu mahkra hta grau kaba wa ai hte, lakung lakying kung dam wa nna, ntsa malen u ni de a shingnip hta e shingbyi nga lu ma ai, ngu mu ai” (4:31-32).

Ndai hta Madu Yesu tsun dan mayu ai lawm gaw, Karai Kasang a atsam hta rai yang, kaji dik htum ai nga timung, lak lai ai hte kaba dik htum ai de du wa lu ai, ngu ai lam rai nga ai. Teng sha wa, Madu Yesu tsun myit da ai lam gaw shi a htawm hpang na Nawku Hpung hpe tsun ai lam rai sai. Dai aten hta kachyi sha mi rai tim, gau ngwi ngwi gaw rawt jat galu kaba wa nna hpang e gaw mungkan ting chyam bra hkra kaba wa sai. Anhte marai hkum shagu a myit masin hta mung Madu Yesu anga nga ai hpe sawn la mai ai. Teng sha nga yang, anhte marai hkum hpra hpe mung shi Madu a marang e rawt jat galu kaba wa ai hte san pra masha pyi tai shangun mayu nga ai.

Kasa Pawlu a prat hpe ga shadawn yu yu ga. Shi gaw grai nga nna shakut lai wa sai Hparishe, Hkristan ni hpe zingri zingrat galaw lai wasai rai tim, Madu Yesu shaga la ai hte galai shai ya ai marang e, anhte chye ai hte maren, mau hpa Sasana majen je ai wa shi tai wa sai. Dai hte maren, kasa Petru hpe mung yu yu ga. Hkrit ja ai masha shi rai tim, Madu Yesu garum madi shadaw la ai marang e, marai rawng ai, shi a Nawku hpung a ningbaw nnan shi tai wa sai.

Dai hte maren sha anhte yawng hkra hpe mung Madu Yesu gaw atsam ningja jaw galai shai wa na hpe ra sharawng nga ai. Anhte kaw nna galaw ra ai lam gaw, tinang hkawm sa taw sai hkrun lam hta n shut n shai ding ding hkawm sa nna Madu Karai hte grau grau ni htep wa hkra madu Yesu lam woi sa wa ai hte shakut hkawm sa na lam sha rai nga ai. Dai shaloi, Madu Yesu gaw anhte hpe ngwi pyaw ai, awng dang gat hkrang ai, kabu gara ai, atsam marai rawng ai prat, san pra ai masha pyi anhte hpe byin shangun na re!

2024: YESU A SALUM NINGSANG POI SHANI NA MUNGGA

 “Tsawra myit hte hpring tsup ai Yesu a Salum Ningsang”
Anhte shinggyim masha ni a Salum gaw tsawra myit a masat kumla rai nga ai hte myit mang, tsun shaga, shamu shamawt lam mahkra a npawt rai nga ai. Nawku hpung hta Yesu a salum Ningsang poi kaba hpe Wasarabyin Pius IX gaw 1856 ning kaw nna woi awn galaw ai rai nga ai. Hpa majaw ndai poi hpe galaw ai rai ta?

Masha a hkum hkrang hta masin salum gaw, tsawra ai, n ju n dawng ai, kabu pyaw ai, yawn ai, myit machyi ai, hkrit tsang ai, matsan dum ai, myit daw ai zawn re ai, myit a shamu shamawt lam mahkra hpe hkam sha chye ai shara re ai hpe masha ni kam ma ai. Chyum laika hta shaleng da ai masha a salum gaw dai hta grau nga ai. Masha a masin salum gaw Karai Kasang hte tsaw ra kam sham matut mahkai ga shaga ai daju shara rai nga ai. “Shada da tsawra nga ga (1Yh 4:11) nga ai hte maren anhte grai tsawra hku hkau ai masha ni, grau nna shanhte ru yak jam jau hkrum nga ai ten hta jahkring hkring myit dum akyu hpyi ya chye nga ga ai. Dai ten Madu Yesu mung anhte hte rau shanhte a matu akyu hpyi ya nga ai hpe myit dum la mai nga ai. “Wa e, shanhte a mara dat kau ya mu: shanhte galaw ai lam shanhte n chye nga ma ai” (Lk 23:34). Yesu a Salum ningsang poi hpe galaw ai gaw, anhte hpe tsawra matsan dum n jin ai Yesu hpe chyeju dum shagrau ai lam mung rai nga ai. Dai ni na kabu gara shiga hta, “Shi a garep hpe ri hte galun waw ya ai shaloi jang, sai hte n tsin pru wa ai” (Yh 19:31) ngu ai gaw Yesu anhte hpe gade daram tsawra ai hpe tatut madun dan ai lam rai nga ai. Madu Yesu gaw mabyin amyu myu hku nna anhte hpe shi a tsawra myit madun dan ai hpe law law lang n chye hkap la ga ai. Shi a tsawra myit kaba hte masha ni a mara raw dat kau ya ai, machyi makaw hta na shamai shatsai ya ai, shut hpyit mara hta na hkyela ai, kaja ai hte n kaja ai masha yawng hpe tsawra chye na hkap la, chyeju jaw ya ai Madu rai nga ai. Yesu gaw “hki ba la nna lit li gun ai ni yawng hte e, ngai kaw wa marit, ngai nanhte hpe  ban sa shangun na made ai” (Mt 11:28) nga nna tut e saw shaga hkap la n-gun jaw ya nga ai.

Kalang lang tinang a magam bungli galaw ai hta n kam mat wa ai shaloi kang ka ai hte galaw lu na saw shaga ai, ru yak jam jau, myit ru  myit tsang amyu myu hkrum nga ai ni hpe, shi hpang de wa na matu  Yesu saw shaga nga ai. Grau nna, Yesu shi a sape ni hte hpang jahtum  shana shat sha ten hta shi a tsawra myit sakse hku nna Chyoipra  hkum sakramentu hpe shabyin da ya sai. Ndai chyoipra hkum kaw nna  masha yawng gaw tut e lwi taw nga ai hka hpawk zawn anhte hpe  chyeju n taw n tsang jaw ya nga ai. Kalawari kawng ntsa Yesu u dang  hta jen noi da hkrum ai ten hta, “Wa e, shanhte a mara dat kau ya  mu: shanhte galaw ai lam shanhte n chye nga ma ai” nga nna anhte  shinggyim masha ni a mara a matu tsawra myit kaba hte hpyi nem  tawng ban ya ai rai nga ai.

Hpang jahtum Yesu a garep hpe Nri hte galun waw ya ai shaloi Sai hte N tsin pru wa ai gaw anhte shinggyim masha ni hpe tsawra dik  sai lam shadan dan ai rai nga ai. Dai ni na kabu gara shiga gaw mau  hpa Madu Yesu a tsawra matsan dum ai lam hta shang lawm na matu  anhte yawng hpe saw shaga nga ai. Yesu zawn grit nem ai, tsawra  matsan dum ai, mara raw ya ai, shada chye na hkap la ai, myit galu  kaba ai hte tinang a kun dinghku, uhpung uhpawng hta Karai Kasang  jaw ai kabu hpa shaman chyeju hpe lu la, garan jaw lu ai kun? ngu nna tinang a hkum hpe dinglik yu mai nga ai.

2024: CHYOI PRA AI HKUM HTE SAI POI SHANI NA MUNGGA

Anhte Kahtawlik hpung masha ni, Missa hkungga de lit magam nga ai majaw sha sa ai gaw grai yawn hpa kaba rai nga ai. Sape ni hta hpang jahtum daw sha poi hta byin lai wa sai lam yawng gaw ya aten, anhte a man e anhte a matu byin nga sai. Teng sha nga yang, Chyoipra hkum Sakramentu gaw Hkristu hte anhte lapran tawn da ai Ga shaka nan rai nga ai. Dai Ga shaka gaw lai wa sai ten, Mawshe hte lata la hkrum sai amyu masha ni Karai Kasang hte tawn da ai Ga shaka hpe myit dum lu ai. Hkristu Madu gaw Shi a hkum hpe Kawa Karai Kasang hpang de ap nawng ai shaloi, Shi a hkum hkrang sha n-ga, sak hkrung nga sa ai ten na amu magam ni yawng hpe ap nawng jau ai rai sai. Dai lam ni yawng hpe wudang ning tsa na hkungga hta hkum tsup hkra galaw sai.

Shi a hkum hpe ap nawng ai shaloi, Hkristu Madu gaw, Shi hkum nan hkungga nawng ai wa hte hkungga mung tai wa sai. Chyoi pra hkum Sakramentu hpe shabyin ai aten shagu hta anhte gaw Karai Kasang a mungga hpe na la lu nna, Hkristu Madu a hpang hkan nang na matu Ga shaka kalang bai hkam la ga ai. Teng man ai lam hte tsawra matsan dum chye ai Karai kasang hpe zup hpawng sakse hkam let Ga shaka hpe sadi dung nna Karai Kasang a amyu masha ni kaja wa rai nga ai hpe madun dan let masha kaga ni hpe mung dai Ga shaka mahkrum madup de woi la nga ga ai. Laban ninghtoi na nawku daw jau ai lamang hta anhte kaning rai shang lawm ai lam gaw anhte ni a makam masham sung ai lam hpe madun dan ai rai sai. Chyoi pra hkum Sakramentu hta anhte galaw lai wa sai lam hpe sha shani shagu na sak hkrung hkawm sa lam hta bai nhtang galaw sa wa ga. Madu Yesu, anhte a matu tawn da ya sai ndai Chyoi pra hkum Sakramentu hpe grau chye na hkap la sharawng awng lu na matu akyu hpyi ga!

2024: CHYOI PRA AI TRINITA POI SHANI NA MUNGGA

“Kawa kasha, Chyoi pra ai wenyi gaw hkungga shakawn nga u ga!
Chyoi pra ai Trinita poi ninghtoi gaw, Chyoipra ai wenyi yuhkrat wa ai poi a hpang, Paska poi a hpang 50 ya ngu na shawng na laban hta rai nga ai. Ndai laban a hpang na daw hpe Nawku hpung kaw nna Pranwan ladaw ngu shamying ai rai tim ahkyak n la ai gaw n-nga ga. Laban shani shagu gaw Chyoipra ai Trinita hpe nawku shakawn shagrau ai ninghtoi ni sha rai nga ai. Ndai ladaw hta Hkristu Madu hte Karai Kasang a sung htum ai mung sung lam ni hpe myit sumru ding lik yu na aten ni rai nga ai. Masum raitim langai sha re ai Karai Kasang a sung htum ai lam hpe lachyum htai, mahtai tam na shakut ai hta hkap la kam sham nna hkan shadik nga sa na gaw htuk nga ai. Karai Kasang atai nga ai hte Shi a nyan marai hpe anhte chye madat lu na n rai.

Karai Kasang gaw anhte hpe tsawra ai majaw hpan da nna, tsawra ai majaw mara hta na hkye hkrang la let tsawra ai majaw Sumsing ja sut gan hpe mung jaw ya na rai nga ai. Hpan Madu gaw Shi hpe hkrit na hta, tsawra hkungga let kam hpa manoi manat na matu grau ra sharawng nga ai. Kawa, Kasha, wudang masat galaw ai hte seng nna jau James Mcking tsun da ai gaw matsing hpa nan rai nga sai.

Anhte wudang masat galaw ai shaloi, majoi mi, galoi mung a galaw nga nna galaw ai lam n rai ai sha, akyu hpyi ga langai mi hpe tsun let Chyoi pra ai Trinita Karai Kasang hpe kam sham ai lam sakse hkam ai rai nga ai, nga ai. Kashi kamun Sakramentu hpe hkam la ai shaloi, Trinita Karai Kasang a mying ningsang hte anhte hpe mara kaw nna shalawt dat ai hte shaman chyeju law law hpe hkam sha lu sai. Shaman chyeju ni yawng gaw Trinita Karai Kasang kaw nna yu hkrat wa let wudang masat a marang e anhte kaw du pru ai. Kawa, kasha, Chyoipra ai wenyi a mying ningsang marang e anhte a myit gaw kam sham ai lam, masin salum gaw tsawra ai hte lagaw lata ni gaw masha kaga ni hpe daw jau lu na matu katu u ga, Chyoipra ai Trinita gaw anhte hpe shadut shadum ya na matu ndai poi ninghtoi hta akyu hpyi ga

2024: CHYOI PRA AI WENYI YU HRAT WA AI POI NA MUNGGA

Chyoipra ai wenyi yu hkrat wa ai poi hpe anhte galaw ai gaw Shi Madu hpe hkungga shagrau shakawn ai hte Nawku hpung nnan byin pru wa ai hpe myit dum ai lam rai sai. Chyoipra ai wenyi gaw Hkristu Madu a sape ni hpe ga-sadi jaw da ai chyeju kumhpa nan rai sai. Karai Kasang a chyeju kumhpa du hkrat wa ai gaw Mungkan ga n tsa na Hkristu Madu a Sasana magam bungli yawng hkum tsup ngut kre ai de du nna anhte ni shaman chyeju hpring tup hkam sha ai aten nan rai nga sai. Ndai aten hta Tsawra matsan dum n jin ai Karai Kasang a lam gam garan na aten mung rai nga ai. Dai zawn rai n-gam garan shi yang, tinang a sak prat hpe masha kaga ni hkungga hkap la ai, san seng ai ni rai nga na matu galaw shakut ra ai. Kaja ai dinghku kanu/kawa, san seng ai, sari sadang hte hpring ai Jau marai mi zawn tai na ra ang ai. Lahkawng ngu na hta, Karai Kasang hte ni htep kanawn mazum ai lam nga ra ai.

Dai ni na kabu gara shiga hta Madu Yesu gaw Kawa Karai Kasang hte ni htep ai hpe madun dan sai. Anhte hta, anhte hta e nga ai Karai Kasang a tsawra matsan dum, mai kaja ai myit hpe makau grup yin hpe madun dan lu ai kun? Karai Kasang anhte hte rau teng sha nga ai hpe hkap la kam sham ai rai yang anhte galaw ra ai magam bungli ni hpe galaw na matu n hkrit ra na re. Kalang lang, anhte ni gaw galaw ra ai amu magam ni hpe galaw na matu hkrit tsang ai, koi gam kau chye nga ai. Chyoipra ai wenyi yu hkrat wa ai poi gaw Nawku Hpung shangai ai nhtoi mung rai nga ai. Dai majaw, Nawku Hpung galu kaba ngang grin nga na matu kaning rai jawm hpawng galaw nga ai hpe bai masam maram yu na nhtoi mung rai nga ai. Chyoipra ai wenyi hpe hkam la lu sai ngai gaw, tinang nga ai buga ginra hta nawku hpung grau nna ngang kang, zin lum, galu kaba wa na matu, kaning re ai ta tut magam bungli ni hta shang lawm galaw let hkrung rawt sai Hkristu hpe sak se hkam nga ai kun?